Enki

Hmm, nee, niet hier in Zweden; dat wordt te koud in de winter. Ik zou juist grotendeels ondergronds gaan, zoals een echt hobbit huis. Verwerk de huisjes in heuvels en verbouw er bovenop groente en fruit. De deur en ramen op 't zuiden. Tussen de huisjes kippenhokken voor eieren en vlees. Grote half ingegraven kassen voor tomaten, komkommer, sla en aardbeien enzo... Ik zie 't wel zitten!

Kijk, zoiets wil ik dus ook nog eens doen, als TEOTWAWKI BOL, ergens afgelegen in 't bos met wat zonnepaneeltjes voor een laptopje, wat radio spul en led lampjes, verder weinig. Het lijkt me super om met een groepje preppers een stukje bos met een beekje te kopen en daar dan allemaal zelf zo'n huisje bouwen! Grond is hier wel te regelen en hout is er in overvloed!

Er zijn 2 veilig manieren die je met wat moeite zelf kunt bouwen: Boven je vuurtje heb je een stalen vat met water, minimaal 100 liter, liever 300. Met je vuur stook je dit vat op tot een graad of 80, als de bovenkant open is kun je 't laten koken, is de bovenkant dicht, dan mag dat absoluut NIET. Door dit vat laat je een spiraal van koper lopen, 20 meter is genoeg. De aanvoer van koud water laat je eerst recht omlaag gaan, naar ongeveer halvewege 't vat, daar vandaan draait je spiraal omhoog en komt er dan zo hoog mogelijk uit. Dit water is dan echt goed heet, bijmengen met koud water is absoluut noodzakelijk! Alternatief voor een spiraal is een vat in je vat; het binneste vat is dan zo'n 100 liter en ook hier weer vul je 't van onderaf met koud water terwijl je van bovenaf heet water tapt. Hiermee heb je wat meer heet water beschikbaar maar je buitenste vat moet dan wel groter zijn, meestal 500 of meer liter. Het buitenste vat wordt dus steeds verhit en wordt vaak gebruikt als CV water, als je dit zo gebruikt dan mag je in geen geval dat water meer drinken; het wordt steeds verhit en koelt weer af en kan dus flink ongezond zijn. Drink nooit CV water! Zo werken de meeste systemen hier in Zweden, en waarschijnlijk in een hoop andere landen waar geen gasnet aanwezig is. De luxe van een combiketel is zonder gas onmogelijk! Een buffervat is een veel gebruikelijker systeem dan gasketels

Haha, daarom zit de voordeur bij zweedse huizen bijna altijd minimaal een meter boven de grond en zit er een afdakje boven. Voordat hier m'n voordeur niet meer open kan moet er echt een meter of 4 sneeuw vallen. Gelukkig is het stroomnet hier een paar jaar terug volledig vernieuwd naar ondergrondse leidingen ipv bovengronds, met nieuwe trafo's e.d., dus stroomuitval is niet erg waarschijnlijk. Binnen 20 km van hier weet ik minimaal al 3 stuwdammen te vinden die samen ruim genoeg energie opwekken om de regio te voorzien. Een tijdje ingesneeuwd zitten is dus niet echt een probleem. Sneeuw isoleert ook goed, dus de stookkosten zullen ook alleen maar omlaag gaan dan Dus nee, een horrorwinter ben ik niet echt bang voor. Een paar jaar terug hebben we hier al een horrorwinter gehad, ruim een week -35c en bij elkaar zo'n 2m sneeuw. Alleen rond de feestdagen was er een landelijk tekort aan pellets, maar daar werd heel netjes mee omgegaan (je kon elke dag een paar zakken halen, ipv per pallet kopen), zodat niemand echt zonder zat. De grote leveranciers hebben er ook van geleerd en hebben nu een veel grotere voorraad. Zelf bestel ik eind december ook weer 3 of 4 pallets zodat ik weer makkelijk tot halvewege volgende winter vooruit kan. Zijn de pellets alsnog niet leverbaar dan kan ik de CV nog electrisch verwarmen met een 6 kW patroon in de ketel. Valt ook dat uit dan kan ik nog wat kleppen omzetten en hout blokken stoken. Stuk minder comfortabel maar absoluut te doen en volledig zonder electra, zelfs geen CV pomp nodig, het systeem is zelf-circulerend (daarom hoort je ketel dus in de kelder, ipv op zolder, warmte stijgt op en gaat op die manier dus langszaam circuleren). Dus uhm, kom maar op met die horrorwinter.

Voorlopig gaat de winter hier nog gewoon hetzelfde als afgelopen jaren. 's Nachts -10, overdag -5, niets bijzonders. De "horror" moet dus nog komen, of is gewoon weer een mooi stukje angst zaaierij.

Het ligt er natuurlijk ook nogal aan hoe hoog je hypotheek is. Over zo'n 5 jaar heb ik m'n hypotheek hier afbetaald (die nu ook maar ongeveer 280 euro per maand is en wat elke maand iets minder wordt). Daarna is m'n huis wel helemaal van mij. De huizenprijzen hier in de regio zijn dan ook een stuk normaler dan de idiote bedragen die ze in Nederland willen hebben voor een stapel stenen....

Mwa, met volle maan, zoals nu, is 't goed te doen, hoewel lopen een heel stuk veiliger is. Net nog een klein uurtje gewandeld, zonder lamp. Totaal geen verlichting hier, op de auto's op de wat verderop gelegen weg na, maar dat zijn er ook maar een paar per uur. Heb wel een lamp mee, een extreem felle, maar die batterij houdt 't maar een half uurtje uit, dus die is alleen voor als ik iets groots in de struiken in de buurt hoor, zoals herten of elanden. Ik zou bij een SHTF, als je je 's nachts verplaatst, zo min mogelijk je licht aan zetten. Bij volle maan al helemaal niet nodig, hoe minder mensen je zien hoe beter. En als je fietst, zorg dan dat je fiets niet piept/kraakt/whatever herrie maakt. Netjes gesmeerd, kan je heel erg stilletjes fietsen. Ook al ga je langszaam zonder licht, je valt niet op!

Die politici snappen 't nog steeds niet he... Schaf die ongein die wegenbelasting heet af, en verwerk het in de benzine/diesel/lpg prijs! Grootverbruikers betalen meer; oldtimers die bijna niets rijden in 't jaar, betalen ook bijna niets. Mensen die hun oldtimer gebruiken voor normaal verkeer betalen ook gewoon normaal. Hee, dat is makkelijk, zo hoef je helemaal niemand onterecht zwaar (of veel te licht) te belasten voor hun gebruik van de wegen!

Na een stevige SHTF is brood denk ik voorlopig geen optie. Graan verbouwen en er meel van maken is heeeeeeeel veel werk; de tijd die daarin gaat zitten kan je veel beter besteden. Tenzij er uiteraard een boer in de buurt woont die graan verbouwd, en die je kan helpen met oogsten of op een andere manier. Maar zonder meel, geen brood.

Hah, tot je er tegenaan rijdt... ze zijn echt idioot groot, denk aan 't formaat grooooot paard. En in de herfst zijn ze regelmatig dronken (geen grap, ze vreten appels op die op de grond liggen te rotten), een dronken eland is flink gevaarlijk, vooral als 'ie uit de bosjes de weg op waggelt, vlak voor je auto! Heb er 1 keer 1tje aangereden, kon gelukkig nog net zo hard remmen en uitwijken dat 't me alleen maar een spiegeltje en een stevige kras in m'n deur opleverde, maar zo'n joekel voor je auto zien stappen geeft echt een "oh fuck, daar gaan we..." momentje! Gelukkig heb ik onderhand wel gemerkt dat ik rustig genoeg blijf om goed te reageren in zulke gevallen, geen paniek aanvallen! Maar, okee, als ik een mooi stuk elandenvlees kan krijgen zal ik geen nee zeggen. Het smaakt goed in ieder geval! Al met al moet ik zeggen dat ik Zweden absoluut kan aanbevelen bij mede-preppers. De provincie Värmland is wat mij betreft dan de meestal handige; vanuit NL nog goed in 1 dag aan te rijden, betaalbaar, veel schoon oppervlaktewater, veel bos, relatief weinig mensen en ook in de winter nog goed bereikbaar. Noordelijker dan Värmland wordt de bereikbaarheid in de winter snel minder (hoewel de meeste wegen nog altijd beter sneeuwvrij worden gehouden dan in Nederland het geval is). Spijkerbanden zijn een must-have! De mogelijkheid voor de Scandinavische landen om de bruggen dicht te gooien en de veerboten te stoppen en daarmee effectief zich af te sluiten van de rest van Europa is wat mij betreft een pluspunt; het stopt een eventuele enorme migratie vanuit de rest van europa, deze kant op. Enige lastige is dat de familieleden die ik hier wel graag zou hebben bij een langdurige SHTF op tijd deze kant op zullen moeten vertrekken. Maar ja, zoals een of andere lelijkert al eens zei, elk nadeel heb ze voordeel.

Tegen 't huis aan is geen optie, moet op een plek waar 'ie niet teveel opvalt en waar 'ie toch lekker groot kan zijn. Moet ook een stevig hek omheen zodat er geen elanden door 't dak heen naar binnen komen Plannen genoeg, tijd is helaas een ander verhaal...

Nog niet, wil er wel 1 bouwen, alleen moet ik eerst nog een (half ingestort) schuurtje weg slopen en een stapel bomen omzagen; die bomen zou ik dan gebruiken als achter/zij wanden Ik heb ook een beekje wat daar redelijk dichtbij langs stroomt; dat zou ik dan willen gebruiken om een watertank te vullen en daar vanuit druppelaars bij de plantjes. Maar ja, misschien van de lente; het wordt weer winter nu, niet echt weer om lekker te gaan staan graven...

Mwa, zo half november is 't rond 4 uur 's middags donker. Rond kerst is 't om 3 uur 's middags al donker en wordt het 's ochtends pas rond 10 uur licht. Dus mja, in de winter zijn de dagen wel korter. Maar in de zomer kan je een maand lang gewoon de hele nacht door buiten zitten met je boek en zonder al te veel moeite gewoon lezen. Het ligt er ook aan waar in Zweden je zit; ik zit ongeveer tussen Stockholm en Oslo in; nog niet eens op de helft dus. Een paar honderd km noorderlijker heb je op de korste dag nog maar een paar uur zonlicht.

Zweden; hoewel 't voor mij bug-in is, niet bug-out. Ik woon er dan ook al ruim 5 jaar. Het "bijzonder koud" is overigens relatief. Ja, de winter is koud, maar de droge lucht scheelt een hele hoop. Het waait relatief weinig, op de grond tenminste. Landbouw is zeer goed mogelijk, het seizoen is wel korter dan in Nederland, maar dat is geen mega probleem. Hier in de omgeving zijn erg veel boerderijen en bijvoorbeeld aardappels en graan is geen enkel probleem. De zomers zijn een stuk beter dan in Nederland; een jachtvergunning is ook te doen, hoewel streng gereguleerd. Bossen zijn overal; riviertjes en meren zijn hier in de omgeving ook overal te vinden. De provincie waar ik woon is ongeveer half zo groot als heel Nederland en heeft beduidend minder dan een half miljoen inwoners. Er is veel meer ruimte hier. Bij een echte SHTF of zelfs TEOTWAWKI maken we hier een redelijke kans. Ik ben er van overtuigd dat de kans in Nederland bij een lange termijn SHTF, puur nul is. Persoonlijk vind ik de zuid-europese landen ook geen enorm verstandig idee, met de nog veel slechtere economie daar en de, in sommige landen, openlijke haat tegen buitenlanders, ook mede-europeanen. Maar ja, da's hoe ik er tegenaan kijk, zegt niet dat anderen 't daarmee eens moeten zijn!

Gemixte ervaringen met die van Minichamp; vorige jaar een doos die extreem goed produceerde, wel 5 ladingen met enorme champignons vanaf gehaald; dit jaar weer een doos, alleen deze gaat echt slecht. Hij startte heel traag en nu na de eerste lading lijkt 'ie niets meer te doen.. hopelijk gaat 'ie straks toch weer verder. Als ze eenmaal groeien dan gaan ze idioot hard ook. In een paar dagen van een champignon van een paar mm, naar een joekl van 7 of meer cm doorsnee; en echt heel lekker! Ik wil er nog een paar proberen en dan ook kijken of ik zo'n bak zo gek kan krijgen dat 'ie doorgroeit een bak eigen compost in. In dat geval zou je als 't goed is vrij eenvoudig een bijna permanente bron van champignons moeten hebben. Compost aanvullen, wat mycelicum van een actieve bak overzetten naar een verse bak en hoppa... van 1 bak naar meerdere. Na een oogst of 3-4 gooi je zo'n bak leeg, nieuwe compost er in, weer wat mycelicum en gaan met die banaan.. uh.. champignon

Tja, hier in Zweden hebben zo ongeveer alle blikken gewoon zo'n oogje waarmee je de deksel er af trekt. Dus echt alleen maar met je handen, en niet zo gestoord gevaarlijk als in 't filmpje. Blik is vlijmscherp, ga bij een SHTF gerust geen rare streken uithalen om zo'n ding open te krijgen, voor je 't weet snij je je stevig in je hand of ben je zelfs wat vingers kwijt. Lijkt me niet bevorderlijk voor je overlevingskansen... Dus pro tip 1: koop blikken die je zonder tools kan openen. Pro tip 2: prep meerdere blikopeners, kosten bijna niks en wegen net zoveel. Bij een SHTF is de veiligheid van jezelf en mensen in je groep van levensbelang. Als een malloot een blik proberen te openen is iets wat een intelligente prepper niet zal doen.

Absoluut, maar dan lijkt me thee een stuk makkelijker. Of prep een stevige voorraad oplos chocomel poeder, hete poeder chocomel is veel lekkerder (en enorm lang houdbaar) en veel minder werk dan eikels zoeken, drogen, pellen, branden/roosteren en dan "koffie" er van brouwen

Okee... - Het smaakt niet lekker - Het bevat geen caffeine - Het is een hoop werk om te maken Wat is ook al weer de reden om 't de drinken? En nee, "er is niets anders" is geen geldige reden, gewoon koud water is lekkerder, gezonder en veel minder werk Dus... wat mis ik?

Mja, de regels veranderen, installaties worden altijd aangelegd volgende de op dat moment geldende regels. Dingen die bij aanleg verplicht waren zijn nu verboden; andere dingen die optioneel of zelfs niet toegestaan waren zijn nu verplicht. Hier in Zweden hebben we enorme stoppenkasten, zo heb ik bij mij in huis 5 aardlekschakelaars en iets van 20 groepen (waarvan 3 groepen 3-fase groepen zijn). En m'n huisje is echt niet enorm groot, 80m2 plus kelder. De automaatzekeringen hier schakelen ook alleen de fase af, terwijl de Nederlandse automaten zowel de nul als de fase afschakelen. Waar in Nederland solide kern draad gebruikt wordt, wordt hier juist meer-kernige draad gebruikt (zo moet in NL een 16A groep op een 2.5mm2 draad terwijl dat hier op een 1.5mm2 draad kan). Veel huizen hier hebben een gecombineerde nul en aarde, sommige hebben een eigen aardpen, andere hebben helemaal geen aarde (overigens een erg slecht idee). Heel veel regeltjes en voorschriften zijn anders van land tot land en zelfs van jaar tot jaar. Daarom moet je eigenlijk ook altijd ter plekke kijken als er iets aangepast moet worden, advies via internet/telefoon/post is geen goed idee. Zelf heb ik de wasmachine, wasdroger, waterpomp en het electrische backup-verwarminselement niet op ALSs zitten, alle andere groepen wel. Het meeste zit op 10A afgezekerd, waar in Nederland bijna alleen maar 16A gebruikt wordt. En laten we 't maar niet over de engelsen hebben met hun idiote systeem, want dat is echt uniek!

Nee, een wasmachine, wasdroger en andere vast aangesloten apparaten zitten vaak niet op de aardlekschakelaar (ALS), in wat oudere installaties. (Maar ze hebben wel altijd een geaard stopcontact; veel mensen denken dat randaarde en de aarlekschakelaar met elkaar te maken hebben, dat is absoluut 100% fout). In sommige oudere installaties zit "natte aparatuur" wel eens achter een 300 of 500 mA ALS, dat mag tegenwoordig niet meer. De enige ALSs die toegestaan zijn (in Nederland dan) zijn 30mA, met maximaal 4 groepen per ALS. Vast aangesloten apparaten (zoals wasmachine aan trekschakelaar) hoeven zowiezo niet perse achter een ALS. In nieuwbouw worden ze vaak wel achter een ALS gezet; bij nieuwbouw moeten er ook altijd minimaal 2 ALSs zijn, zodat 1 storing niet je hele huis in 't donker zet. Ook is tegenwoordig een hoofdschakelaar verplicht. Let op dat als je *wat dan ook* wijzigt in je electrische installatie, je hele installatie aan de huidige norm moet voldoen. Een verouderde installatie kan je dus vaak maar beter met rust laten, omdat je anders de hele bende kunt vervangen wat een duur grapje wordt. En dan weer de tip van de dag: klootzakken in je electrische installatie als je niet weet wat je doet, is levensgevaarlijk. Blijf er vanaf en laat 't een professional doen. Doe je 't toch zelf, werkt dan ALTIJD spanningsloos. De hoofdschakelaar is er niet voor niets, zet die altijd om. Moet je verderop in huis werken en is er ook maar een kleine kans dat iemand anders de boel weer aanzet: nieuwe hoofdschakelaars kan je een slotje in hangen als ze uit staan, doe dat gerust. Neem bij oude installaties de stoppen met houders mee van de groep waar je aan bezig bent, zodat iemand ze niet per ongelijk er weer in draait; je zal niet de eerste zijn die een stevige opdonder krijgt door een goed bedoelt foutje!

Hmm, die wasmachine zou eigenlijk wel op een eigen groep horen te zitten (die dus niet aan de aardlekschakelaar hangt); de rest van de keuken zou absoluut WEL achter de aardlekschakelaar moeten zitten. Kijk dat even na, want da's toch wel erg prettig om goed te hebben werken!

Nee, fout. Een aardlekschakelaar beveiligt maximaal 4 groepen, meer mag niet. Meerdere aardlekschakelaars kan uiteraard wel. Daarnaast zijn de groepen voor de wasmachine en andere natte aparatuur bijna nooit op de aardlekschakelaar aangesloten. In wat oudere stoppenkasten heb je vaak groene en witte groepen, alleen de groene hangen aan de aardlekschakelaar! Verder is de aardlekschakelaar niet bedoeld als hoofdschakelaar en hoor je die ook nooit zo te gebruiken. Juist omdat 'ie dus bijna nooit alles afschakelt.

Zorg naast de juiste soort bijl (een hakbijl is geen kliefbijl!), ook voor bescherming! Schoenen met stalen neuzen zijn geen overbodige luxe. Rustig aan slaan, niet als een malloot gaan meppen met de bijl. Kijk goed naar waar je je doel wil raken en sla dan op de juiste manier. Bedenk je ook altijd goed wat er gebeurt als je misslaat en de bijl doorschiet, staat je voet/enkel/scheenbeen te dichtbij? Je zal niet de eerste zijn die z'n eigen poot afhakt! Wees voorzichtig en werk met beleid. Een bijl is geen speelgoed, verkeerd gebruik is dodelijk en dat 't fout zal gaan bij fout gebruik is meer dan mogelijk, het is zo goed als zeker. En wat je ook doet, NOOIT wegrennen als je boom eenmaal gaat vallen. Kijk welke kant 'ie opvalt en loop haaks op de valrichting een paar meter weg. Niet achter de boom gaan staan, hij kan opspringen en je een lelijke klap verkopen. Een paar meter opzij is de veiligste plaats. Houthakker is nog altijd een van de meeste gevaarlijke beroepen op de wereld; denk er vooral niet te makkelijk over. Geldt trouwens ook voor kettingzagen; niet aan beginnen zonder zaagbroek tenzij je 't geen probleem vindt om je eigen poten af te zagen. Bijlen en zagen zijn geen dingen om pas na een SHTF mee te gaan knoeien; ben je van plan ze te gaan gebruiken, oefen dan nu alvast, bij voorkeur met iemand die weet wat de f*ck hij/zij doet.

Een extra net in huis aanleggen is nogal overdreven, een grote schakelaar in de meterkast waarmee je van 't net overschakelt naar je eigen installatie is een stuk goedkoper en handiger!

Ik mis even 't nut van dat tweede net? Als je denkt dat direct aan zonnepanelen te kunnen hangen dan heb ik slecht nieuws voor je... Zonnepanelen moeten altijd OF aan 't net gekoppeld zijn, OF aan een accubank. Eventueel met een speciale inverter die tussen het net en accubank kan schakelen (zoals de Victron multiplus) of met wat losse apparatuur die daarvoor gemaakt is (zoals de Sunny Backup spullen). Panelen direct aan electra, wat dan ook (met mogelijke uitzondering electrische kacheltjes/waterkokers/andere verwarmingselementen) gaat gegarandeerd stuk.