Ga naar inhoud

Enki

Lid niveau 2
  • Items

    1848
  • Registratiedatum

  • Laatst bezocht

  • Dagen gewonnen

    56

Alles dat geplaatst werd door Enki

  1. Jep, SSTV (waarbij SS dus staat voor Slow Scan, 1 beeldje per x seconden dus) enzo, allemaal HAM radio spul, echt geen CB, en echt geen hoge bandbreedte. Zeer zeker interessant en leuk, als je geld teveel hebt, maar nog steeds geen alternatief voor 't internet.
  2. Dat zeg ik, soort van, morse code op CW gebruiken, extreem smal-bandig dus met weinig Watts kom je erg ver. Dat kan met data inderdaad ook (op de juiste band, onder de 30 MHz gaat gewoon niet werken) en dus kom je dan op HAM radio's en vergunningen uit. Daarnaast blijft zo'n data verbinding gruwelijk traag. 9600 Baud is wel zo'n beetje 't max haalbare op UHF/VHF, 1200 Baud is gebruikelijk. Met 1200 bit/sec (dus 150 bytes/sec, negeren we protocol overhead nog wat er nog vanaf gaat) duurt 't versturen van een normale email dus al snel minuten. Een webpagina is tegenwoordig al snel groter dan 1 MB, dat duurt dus al 2 uur om te versturen. Leuk om mee te spelen, maar bruikbaar als alternatief voor internet? Zeg 't maar... wat mij betreft is 't antwoord heel duidelijk: Nee. Maar daar hoeft niet iedereen 't mee eens te zijn natuurlijk.
  3. Jep, als de propagatie condities meewerken dan is dat met weinig vermogen zeker te doen. Zoals ik eerder al zei, 1000 km is vaak makkelijker dan zeg 20 km. 0-30 MHz is normaal gesproken een rechte lijn tussen zender en ontvanger, door de kromming van de aarde kom je dus bijna onmogelijk verder dan die 20 km. Soms, bij de juiste propagatie condities, kan je signaal in de ionosfeer heen en weer stuiteren en dus zo'n 1000 km of verder, er pas weer uit komen, in 't engels wordt dit "skip" genoemt (een stuk land overslaan dus). Propagatie werkt echter bijna nooit over korte afstanden (je signaal moet de ionosfeer in en terug, voor relatief dichtbij zou 't dus bijna recht omhoog moeten stuiteren, dat gebeurt zelden), dus met je vrienden 50 km verderop praten, is op CB eigenlijk bijna altijd onmogelijk. De natuurwertten laten 't gewoon niet toe. Nou kun je er een gruwelijke sloot vermogen tegenaan gooien (zoals de Italianen regelmatig doen, 1 of 2 kWatt is daar niet ongewoon, terwijl 4 Watt AM/FM en 12 Watt SSB max toegestaan is maar ook dan ben je nog steeds afhankelijk van propagatie (of een heeeeele hoge berg, zodat je de kromming van de aarde een stuk verder overwint). Als je een scanner hebt, luister maar eens een tijdje op 27.555 MHz (dat kan een normale CB radio dus niet, dan moet je al een dure bak hebben), daar hoor je vanalles langs komen *ALS* de condities juist zijn, maar wat lange afstand betreft hoor je vaak Italianen, Polen en Russen. Duitsers en Engelsen hoor je zelden, dat is meestal al "te dichtbij". En dat maakt gelijk waarom CB dus eigenlijk ongeschikt is voor BETROUWBARE communicatie over langere afstand, je kunt er niet van uit gaan dat de condities juist zijn en weken of maanden moeten wachten voordat je een bruikbare verbinding hebt is in mijn boekje niet prepper-waardig. Natuurlijk is 't wel leuk als hobby om zoveel mogelijk landen te spreken en QSO (dacht ik, of was 't QSL ofzo? M'n bak ligt al weer een aardige tijd in een bak) postkaarten uit te wisselen. Maar om 't nou bruikbaar en betrouwbaar te noemen voor alles behalve lokale communicatie is in mijn boekje gewoon onrealistisch.
  4. Ik ken geen enkele kleine winkel die naast z'n pin-over-internet ook nog een isdn/inbel backup heeft daarvoor; de meest gebruikte pin automaat hier (Xenta, wordt in nederland ook redelijk veel gebruikt voor zover ik weet) heeft geen optie voor zowel internet als telefoonlijn, het is de 1 of de ander, de firmware kan geen gebruik maken van beide opties. Veruit de meerderheid van de pin automaten is inmiddels over IP, simpelweg omdat bijna alle EMV gecertificeerde pinautomaten (alle automaten die chip aankunnen dus) standaard over IP werken. Een ouderwetse inbelverbinding als backup is zowat niet eens meer te krijgen (er is hier in Zweden nog 1 provider die 't aanbiedt en die heeft een modembank van wel 20 modems, veel succes bij een grote storing). Zonder internet zal dus echt een heel groot deel van de pinautomaten niets doen. Het zelfde geldt voor VoIP eigenlijk, hoewel ik bij m'n klanten altijd aanbeveel om een reserve vaste lijn te houden, is er maar 1 die dat daadwerkelijk doet, de andere 60+ toestellen hangen via internet aan onze VoIP servers (die dus juist in een datacenter hangen zodat als de toestellen niet bereikbaar zijn, er nog steeds wel een meldtekst afgespeeld wordt en voicemail ingeschakeld wordt) Een eigen IP netwerk is inderdaad wel goed te doen, ik heb er meerdere in beheer, waarbij meerdere routers en een tiental switches en AP's met VLAN's normaal is bij de grotere netwerken. De internet verbinding is slechts een deel van 't netwerk. Ook straalverbindingen over 24 GHz zijn gewoon geschikt voor IP verkeer over zo'n 15 km afstand met ruim een gigabit/sec aan bandbreedte. leuk spul! Maar je eigen IP netwerk voor dingen als beveiligingscamera's e.d. is geen enkel probleem, sterker nog, m'n IP camera's hier thuis hangen aan een apart netwerk wat z'n eigen firewall heeft, zodat ik zeker weet dan niet elke jan lul op m'n camera's kan gluren, maar ik er zelf wel bij kan als ik in 't buitenland aan 't werk ben. Dat netwerk blijft gewoon werken zonder internet, al kan ik er dan uiteraard niet meer op van buiten m'n huis. Helemaal met je eens dat een alternatief internet pure onzin (en daarnaat financieel onhaalbaar) is. CB/HAM radio voor spraak verbindingen is een goed idee, maar data door de lucht over lange afstanden is extreem gelimiteerd. Als lange afstand communicatie echt zo belangrijk is, leer dan morse code en regel een goede HAM radio met mooie morse sleutel, morse toeteren op CW op de juiste band is relatief eenvoudig over vele duizenden kilometers te doen.
  5. Als 't puur om spraak gaat en je iets buiten internet wil hebben, is er maar 1 echt serieuze optie: even studeren, amateur radio N-examen ( http://www.agentschaptelecom.nl/sites/default/files/exameneisen-n_0.pdf ) doen en een mooie HAM radio aanschaffen. Met de banden die je dan mag en kan gebruiken kan je best landelijk en verder praten. Eventueel CB, maar reken niet op meer dan een bereik van een paar km, misschien 20 met een deftige antenne.. SOMS dus veel verder maar daar kan je niet van uit gaan.
  6. Het is onrealistisch om te denken dat een Europese overheid het internet plat zal leggen. Naast 't feit dat de overheid niet de toegang heeft tot de netwerken om dat te kunnen, zouden ze daarmee 't land zware economische schade toebrengen. Verregaande censuur door de providers, opgelegd door de overheid, is veel realistischer. Daarbij blijft 't internet op zich gewoon werken, alleen wordt er een hoop nieuws weggehouden van 't publiek. Gebruik maken van de internet infrastructuur en daarbij er vanuit gaan dat zaken als DNS filtering realistische aanvallen vanuit de overheid zijn (net als de piratebay blokkades bijvoorbeeld), is er nog steeds een hele hoop te doen via netwerken als Tor en hidden services. Een ramp waarbij 't internet landelijk (of erger) plat ligt, is een ramp waarbij een "prepper-net" het ook echt niet meer doet. Een netwerk opbouwen naast 't huidige internet is redelijk onzinnig; denken dat je met WiFi verbindingen tussen steden gaat opzetten is onrealistisch. Het biedt niet de bandbreedte die voor zulke backhaul verbindingen nodig is. Maak gebruik van 't bestaande internet waar mogelijk en bouw hier een laag overheen, ga niet 't internet opnieuw uitvinden, dat is gedoemd tot falen. Lokale netwerkjes buiten internet om, okee, kan handig zijn; maar uiteindelijk ga je toch echt met routering te maken krijgen en met enig gebruik van betekenis zijn die mesh netwerken ook binnen de kortste keren overbelast. Ik weet niet hoeveel mensen hier OSPF, BGP4 of ISIS spreken en de hardware hebben om zo'n netwerk op te zetten, maar ik gok dat 't op 1 hand te tellen is...
  7. lol, Hyves... heb je die troep wel eens gezien in 't datacentrum? Wat moet die code extreem smerig geschreven zijn; het kleine stukje van de Hyves infra die ik gezien heb was al meer dan 20 racks vol met hardware en voor zover ik weet was dat slechts 1 van de locaties. Nee.. Hyves onder 't stof vandaan halen is een slecht plan Overigens heeft Facebook ook gewoon een deel van z'n infra in Europese datacenters staan, onder andere hier in Zweden in Luleå. En dat we vroeger niet eens internet hadden is natuurlijk totaal niet relevant...
  8. Wat? Da's gewoon een feit. Let op 't woordje betrouwbare. Voor lange afstandsverbindingen over CB heb je propagatie (ookwel bekend als condities of skip) nodig; die is er lang niet altijd en dus kan je er niet op vertrouwen dat die verbindingen beschikbaar zijn. Onbetrouwbaar dus voor lange afstandsverbindingen.
  9. CB is niet geschikt voor verbindingen van meer dan een kilometer of 20, met een goede antenne. Packet modems zijn daarbij nog eens sloom als dikke poep door een dun rietje. Een spraakverbinding is een stuk nuttiger. CB is leuk voor lokaal gebruik; lange afstand is onbetrouwbaar en afhankelijk van propagatie condities (lees: zonneactiviteit en de effecten daarvan op de atmosfeer). Praten met 2000 km verderop is vaak makkelijker dan 100 km verderop. De 27 MHz band is simpelweg niet geschikt voor betrouwbare lange afstand verbindingen. Daarvoor heb je dure HAM radio's nodig met de bijbehorende vergunningen en training. Gebruik CB waar 't voor bedoeld is, lokale communicatie tussen mensen in je groep; niet meer dan zo'n 5 km afstand.
  10. Beveiliging via een semi-openbaar mesh netwerk? Nee, dat ging me toch niet gebeuren. Dingen als veiligheidscamera's en bewegingssensors e.d. horen bedraad aangesloten te zijn, ik ben hier op m'n eigen stukje grond bezig met het uitdenken en opbouwen van een stukje netwerk wat ik zal gaan ingraven. Dit zal onder andere gebruikt worden voor hoog in de bomen verborgen veiligheidscamera's, maar ook voor 't automatiseren van m'n (nog te bouwen) kasje. Ook zijn we hier in de buurt (met zo'n 400 huizen) bezig met 't aanleggen van ons eigen glasvezel netwerk; dit blijft waarschijnlijk in ons eigen beheer en als ik hier in de buurt wat meer preppers weet te vinden dan wordt 't interessant om samen de mogelijkheid tot een reserve verbinding op te zetten via een gigabit straalverbinding (24 GHz, licentievrij) naar m'n kantoor op zo'n 15 km afstand en daar vandaan een straalverbinding naar een bunker. Dat geeft ons dan al toegang via 3 verschillende glasvezel leveranciers; lokaal zitten we dan toch echt erg goed :-) Blijft het lange-afstand verhaal een probleem, straalverbindingen over lange afstand zijn onbetaalbaar en lastig op te zetten, veel verder dan 50 km zal je ook niet lukken (van bergtop naar bergtop) door de kromming van de aarde. CB is geen serieuze optie voor lange afstand en/of data verbindingen, veel te traag (nog geen 40 kbit/sec max met dure packet modems). HAM radio met AX.25 kan wel over lange afstand maar heeft hetzelfde probleem dat de bandbreedte extreem laag is. Overigens is 't verrot lastig om hele landen in Europa af te sluiten van internet; daarvoor zijn er veel te veel glasvezel paden naar andere landen. Groeiende censuur is een veel realistischer scenario dan een overheid die internet afsluit en het is dan ook belangrijker om een veilig netwerk over 't normale internet heen op te bouwen. Als grote nieuws sites dan gecensureerd worden bij een ramp, hebben we nog steeds communicatie mogelijkheden die niet zomaar te filteren zijn. Dat scenario is ook een stuk betaalbaarder om ons alvast op voor te bereiden!
  11. Ik heb een paar dagen geholpen bij 't bouwen van zo'n ding, met een paar Zweden die die dingen bouwen voor de hobby. Daarnaast heb ik geholpen met de binnenkant (plafond, vloer, electra) van zo'n blokhut. Die ervaring was genoeg om in te zien dat zoiets in je 1tje proberen gewoon gekkenwerk is, al is 't alleen al om de gewichten van 't materiaal waar je mee werkt. Als 't je al lukt om zoiets in je 1tje te doen, dan heb je daarna je rug waarschijnlijk gruwelijk verziekt. Natuurlijk moet @Tom 't vooral proberen als 'ie er nu de mogelijkheden voor heeft, dat zei ik volgens mij ook: Maar om te denken dat je na een SHTF wel even een blokhut bouwt met een simpele bijl is een dodelijke vergissing en volgens mij is 1 van de redenen dat we hier op 't forum met elkaar praten, dat we van elkaar kunnen leren en elkaar kunnen waarschuwen als er (potentieel dodelijke) denkfouten / foute inschattingen gemaakt worden. Mensen die de mogelijkheid hebben om *NU* met moderne machines / hulpmiddelen (al is 't maar een kraan en wat stijger materiaal) een blokhut te bouwen: Ga er voor! Als ik de ruimte en spullen er voor had zou ik er ook 1 bouwen met een groep vrienden. Maar in je eentje? Dat is gewoon erg onverstandig en daar wil ik mensen wel voor waarschuwen. Dus: Maak je dromen waar, maar neem geen belachelijke risico's! Het is helemaal niet m'n bedoeling om te zeggen dat 'ie het helemaal niet moet doen, alleen maar
  12. Haha, heb je zoiets wel eens geprobeerd te maken? Het ziet er zo simpel uit, maar dat is 't stiekem helemaal niet! Zo zijn de stammen afgeplat of vaak is er zelfs aan 1 kant (over de hele lente dus) een soort wig uit gehakt, zodat de stam erboven goed aansluit en niet schuift (zie je op 't filmpje al redelijk bij de deur). Daarnaast zijn de verbindingen een stuk complexer dan ze er uit zien, daar komt een hoop rekenen aan te pas en secuur werken anders kan je de stam in de open haard stoppen omdat je 'm vernaggeld hebt. Komt het feit nog bij dat je die bomen moet kappen, van takken ontdoen, in de juiste lengte hakken en dan ook nog eens naar je bouwplaats moet zeulen. Enig idee wat zo'n boompje weegt? Hint: in je 1tje zo'n ding verplaatsen over enige afstand is een dagtaak. En dan moet je die zooi nog optillen en stapelen... Nee, leuk verzonnen zo'n blokhut, maar daar heb je toch echt wel een team van sterke kerels voor nodig die goed kunnen samenwerken. En dan heb ik nog niks gezegd over de veiligheid... niet alleen de bijl(en) en zagen zijn gevaarlijk, zo'n stam die niet doet wat jij had verwacht, kan gewoon genadeloos dodelijk zijn, als je geluk hebt. Nee, zoiets bouwen zonder moderne machines wordt 'm niet tenzij je nu al een goed team opzet en heel veel oefent. Enne, een bijl van steen? Ja, het kan, is vast ook best bruikbaar om een kip te onthoofden, maar voor 't serieuzere werk kom je er niet ver mee.
  13. 5000 euro voor een lokale zender voor je mobiel, die vervolgens nog steeds niet internet op kan. Al naar gekeken, geen nuttige optie in dit verhaal! Een deel van de oplossing zal een zogenaamd darknet zijn; een IP netwerk over 't normale internet, geheel geencrypt. Dit netwerk zal dan nog steeds niet "het land uit" kunnen als de overheid dat blokkeert, maar 't houdt wel communicatie tussen preppers mogelijk. Hier ben ik dus al een tijdje dingen voor aan 't uitzoeken en als ik wat tijd over heb ga ik beginnen met 't opbouwen van zo'n netwerk en een aantal diensten er op (zoals email). Daarnaast zullen we dan een aantal lange-afstand radio verbindingen moeten opzetten, tussen verschillende landen, om dus de grens over te springen en (beperkt) in verbinding met de rest van de wereld te blijven. Dit is 't dure stuk, de radio's en packet modems e.d. die hiervoor nodig zijn kosten redelijk wat; voordeel is wel dat een paar van zulke verbindingen genoeg is, niet iedereen hoeft zelf zo'n installatie te hebben, daar is dat darknet dus voor. Misschien in een volgende stap ook een stuk lokale verbindingen over CB packet radio, wat een heel stuk betaalbaarder is.
  14. Ik ben hier al een tijdje over aan 't nadenken en heb onderhand wat ideeen waarmee we een heel eind kunnen komen; het lastigste blijft de lange-afstand en in 't bijzonder de internationale verbindingen die nodig zijn; hierbij zal iets als HAM packet radio nodig zijn, of zelfs een paar prepper CubeSat's (eigen mini satellieten, nog niet echt betaaldbaar maar gaat de goede kant op) met lage-bandbreedte verbindingen tussen een aantal grondstations. Verwacht er geen facebook of twitter direct mee te kunnen gebruiken, maar een soort ouderwets text-based BBS systeem zoals via de antieke telefoonmodems, is zeker wel een mogelijkheid.
  15. M'n punt is juist dat als je er genoeg over weet, je OF een bijlsmid bent, OF je beseft dat zelf maken geen serieuze optie is...
  16. Zelf een bijl maken? Heb je je eigen smederij dan? En verstand van welke vorm je nodig hebt voor welke functie? En hoe je ze moet slijpen? Met de hoeveelheid verschillende bijlen die ik heb gebruikt is 't voor mij in ieder geval duidelijk dat er zelf 1 proberen te maken alleen in uiterste nood een optie is.
  17. Een halve meter? Heb je wel eens een 30cm boom omgehakt? Veel succes met dat 50cm bijltje, zelfs een 20cm boompje wordt je al heel erg verdrietig van als je geen grote bijl hebt. Natuurlijk, voor een kampvuurtje is zo'n ding absoluut geschikt, maar dat maakt 't nog niet de ideale bijl en 't maakt mijn punt dat de ideale bijl niet bestaat niet minder waar. Het blijft gewoon een feit dat je voor verschillende taken verschillende soorten bijlen hebt. Net als dat er verschillende soorten zagen zijn en verschillende soorten messen. Natuurlijk zijn er bijltjes waarmee je een heel eind komt voor puur survival, maar ik ga zelf uit van een meer langdurige SHTF of zelfs een TEOTWAWKI situatie en dan wordt het dus ook belangrijk om huisjes te kunnen bouwen; en daarvoor heb je toch echt helemaal nul komma niks aan zo'n handbijltje.
  18. Naja, da's deels wat ik bedoelde; puur selecteren op welke 't scherpste is, is niet handig. Juist zoals je ook al aangeeft, de manier waarop ze geslepen zijn is net zo belangrijk! Het gaat mij er vooral om dat een bijl geen bijl is, zegmaar. Het juiste gereedschap voor de juiste taak enzo, het idee dat een hoop preppers lijken te hebben dat ze met 1 bijl alles kunnen, is echt heel erg onzinnig. Hier een stukje info over de meeste gangbare soorten: http://siegurd.nl/bijlsoorten Wil je dus jagen en hout hakken om een onderkomen te bouwen en brandhout te regelen, zit je al snel aan een bijl of 4-5! En wat @lewieke ook zegt, ik vraag me af hoeveel preppers al eens een bijl echt gebruikt hebben... Zelf heb ik hier in Zweden een aardig aantal bomen omgehakt, ontdaan van takken en gekliefd, je merkt heel duidelijk verschil tussen de soorten bijlen en met de verkeerde soort werken geeft een slecht resultaat!
  19. Zowiezo bestaat "de ideale bijl" niet. Heel simpel. Wat de beste bijl is hangt 100% af van de taak die je er mee wilt doen. Voor het omhakken van bomen heb je een andere kop dan 't daarna verwijderen van takken en weer een andere voor 't klieven. De ideale bijl is dus niet 1 maar een hele collectie aan bijlen en de kennis welke je waarvoor gebruikt. Vlijmscherp is ook niet alles; de juiste techniek is veel belangrijker, een te scherpe bijl blijft continue vast zitten! Een te botte bijl is uiteraard ook niks. Maar de foute techniek is nog veel rampzaliger, buiten dat 't hakken 10x zo lang duurt, is de kans op ernstige verwondingen een stuk groter.
  20. Het warm houden van je auto met waxinelichtjes werkt overigens alleen bij een buitentemperatuur van, laten we zeggen, 15 graden of meer. Kouder dan dat en je kunt 't vergeten Auto bij -20 verwarmen naar +20 graden duurt met m'n 2000W kacheltje (wat er speciaal voor gemaakt is) zo'n uurtje. Da's dus 2 kWh, wat 'ie dan ook weer in een uurtje of twee ongeveer verliest als je 't kacheltje weer uitzet. Da's dus even heel grof zo'n 1000 Watt aan verlies per uur, hoe je dat met een 25 W waxinelichtje wilt bijhouden is mij een raadsel, misschien met 40 stuks dus, en dan hou je 't op temperatuur, opwarmen is er dan nog niet bij. Waar je veilig 40 brandende waxinelichtjes in je auto kwijt kunt weet ik niet, maar mij gaat dat niet lukken, dan zie ik meer in die slaapzak en fleece deken die achterin liggen Thee/koffie maken met waxinelichtjes is net zo onzinnig (maar wel een leuk experiment!), zoals @lewieke al zei, gebruik ze beter om wat brandhoud aan te steken, veel effectiever!
  21. Stiekem geldt deze waarschuwing ook voor iedereen met een BOB maar zonder BOL. Leuk hoor, zo'n BOB, maar waar ga je heen? Zonder BOL ga je 't niet lang overleven tenzij je echt heel veel geoefend hebt met bushcraft e.d. en ook dan zal 't lastig blijven als 't halve land 't kleine stukje bos in gaat om even een beest te vangen om op te vreten. Het hele bugging out en overleven in de natuur wordt IMHO veel te makkelijk over gedacht. Nou zal de gemiddelde prepper met z'n BOB 't een paar dagen langer volhouden "in het wild" dan de niet-prepper, maar daarna wordt 't toch echt een probleem met eten e.d.. Als je dieren hebt waar je voor moet zorgen wordt 't nog een stuk lastiger want behalve je eigen eten moet je ook dat van je dieren meezeulen en zoals dit bericht dus ook duidelijk aangeeft, moet je ook voor warmte en onderdak e.d. zorgen voor je dieren, bepaald niet makkelijk!
  22. Pssst, op http://biltema.se/sv/ kun je je 't hele jaar vermaken dan
  23. De kwaliteit is okee, zeker voor de lage prijs die je er betaalt. natuurlijk moet je niet denken dat het op hetzelfde nivo zit als de echte professionele merken, maar die zijn dan ook veel duurder en daar heb ik zelf gewoon simpelweg 't budget niet voor. Liever 3 setjes met redelijk goed spul, dan 1 set met super goed spul. Handschoenen en schoenen zijn samen veruit 't belangrijkste. Zonder je voeten kom je nergens (en even naar de dokter voor een tetanus prik is er na de SHTF ook niet bij) dus een stalen bodemplaat in je schoenen helpt een hoop, als je in een spijker trapt heb je anders toch een mooi probleem. En zonder je handen begin je niets; van iets simpels als uitschieten met een mes tot het half afsnijden van vingers aan een stuk glas bij puinruimen.. handschoenen zijn gewoon onmisbaar. Ik ga mijn collectie hiervan zeer zeker nog flink uitbreiden, verschillende soorten voor verschillende klussen. Goede sokken zijn ook niet te onderschatten, zeker in combinatie met schoenen met stalen/hardplastic neuzen bieden werksokken (of wandelsokken) veel meer comfort dan gewone "nette" sokken.
  24. Kijk, een lijstje waar ik wat aan heb, belachelijk genoeg heb ik helemaal geen regenkleding, moet ik toch maar eens wat aan doen!
  25. Haha, bij de Biltema, maar die heb je niet in Nederland. Veiligheidsschoenen en een flinke stapel handschoenen zijn wat mij betreft absoluut onmisbaar (tenzij je in een luxe bunker verstopt, maar ook daar moet je ooit eens uit komen).
×
×
  • Nieuwe aanmaken...