Meten is weten

[vheeswijk]

Meten is weten

 

Het doseren van kleine hoeveelheden vloeistof (druppelen) of vaste stoffen (mespuntjes, schroevendraaierpuntjes) is regelmatig op dit forum ter sprake gekomen. Toch kunnen de relatieve fouten die hiermee gemaakt kunnen worden zeer groot (tot wel 100%). Nauwkeurig wegen tot bv. 10 mg nauwkeurig is toch een vereiste om hiermee goed om te kunnen gaan. Op het internet zijn tegenwoordig gemakkelijk electronische wegertjes te verkrijgen tot 10 mg nauwkeurig met een tareer-optie en zelfs calibratie onder de 20 euro.

 

Afmeten van kleine hoeveelheid vloeistoffen:

In dit experiment werden WTSHTF-druppelpipetjes vervaardigd en wel voor elke vloeistof een nieuw pipetje om reproduceerbaar te kunnen meten.

Op mijn volledig mechanische balans van chinese makelij die weegt op 0,1 gram (=100 mg) nauwkeurig werden van verscheidene vloeistoffen 20 druppels afgewogen en de verkregen gewichtstoename werd weer gedeeld door 20. Met behulp van deze techniek kan men zelfs op minder gevoelige balansen vrij nauwkeurig het gemiddelde gewicht (en ook het volume) van 1 druppel vloeistof bepalen. Hieronder is een tabel weergegeven voor water (met en zonder afwasmiddel) dunne en dikke bleek, glycerine (80%), melkzuur (80%), schoonmaakazijn (8%) lampolie en bioethanol. Zéér opvallend is dat druppels water en verdunde zoutoplossingen inderdaad 0,05 ml (=50 mg) zijn, maar als deze zelfs sporen oppervlakte-actieve stof bevatten (bv. een klein druppeltje vaat-afwasmiddel van een saté-stokje op 20 ml water de druppelgroote maar 0,025 ml (= 25 mg) zijn. Dit is een afwijking van 100%. Dat is wel wat veel. Ook lampolie en bioethanol geven maar kleine druppels. De druppels van zowel dunne als dikke bleek zijn vergelijkbaar met water, hoewel de dikke bleek wel snotterige draadjes trok waardoor het wat moeilijker is te doseren. Gebruik dus altijd de goedkoopste dunne bleek voor water-onsmetting die dan géén rommel (waaronder oppervlakte actieve stoffen = zepen) bevat. Het verdient aanbeveling voor elke onbekende vloeistof die u gebruikt een dergelijke meting (gewicht van 20 druppels) zelf te meten. Dat kan zelfs op een balans op 0,1 gr (=100 mg) nauwkeurig.

 

Afmeten van kleine hoeveelheid vaste stoffen:

Doseren van kleine hoeveelheden vast stoffen werd gedaan door gebruik te maken van een schroevendraaier in plaats van mespuntjes. De schroevendraaier is van het type spanningszoeker en deze zijn allemaal even groot. Het resultaat is beter reproduceerbaar en beter gedefiniëerd dan een mespuntje. Ook hier kunnen grote fouten (tot wel 100%) optreden. Sommige vaste stoffen zijn zelfs helemaal niet te doseren, bv. citroenzuur. Deze stof rolt bij mij gewoon van de schroevendraaier af. Andere stoffen zijn weer zéér goed te doseren zoals glucose (15 mg) met een heel kleine spreiding in gewicht. Ook zinkcitraat (zie zink-suppletie, 20 mg) is goed te doseren: 2 schroevendraaierspuntjes = 1 dagdosis bij zinkdeficiëntie. Vitamine C (1 à 2 schroevendraaierpuntjes) zijn voldoende voor het neutraliseren van 1 liter water met 3 druppels dunne bleek!. Ook goed voor dagelijks vitamine onderhoud. Gemeten zijn de stoffen Keukenzout, Vitamine C, glucose (dextrose), Citroenzuur, aspirine, natriumbicarbonaat (bakpoeder, zuiveringszout) en zinkcitraat. Zie de tabel hieronder. Het verdient aanbeveling voor elke onbekende vloeistof die u gebruikt een dergelijke meting (gewicht van 20 spanningszoeker schroevendraaiers puntjes) zelf te meten. Dat kan zelfs op een balans op 0,1 gr (=100 mg) nauwkeurig.

 

 

Instrumenten om goed te doseren:

Volumina: Een goede maatbeker (bv. 500 ml) is noodzakelijk. Deze zijn goedkoop en overal verkrijgbaar. De beste maatbeker loopt een beetje taps toe naar de basis (zie foto). Met zo'n maatbeker kun je dan ook kleine volumina tamelijk nauwkeurig afmeten. Voorts is een doseerspuitje tot bv. 10 ml (paar euro) eigenlijk ook een must.

Gewicht: Een mechanische balans, zoals ik heb, is zéér betrouwbaar en batterij-onafhankelijk WTSHTF, maar goede electronische balansen op 10 mg nauwkeurig zijn voor minder dan 20 euro verkrijgbaar, maar batterij-afhankelijk. Deze bewaren in metalen doos of kist i.v.m. EMP-calamiteit. Een schroevendraaier type spanningszoeker is altijd wel aanwezig.

 

 

Doseren van suppleties en medicaties.

Afdelen is een techniek die erg handig is om tot nauwkeurige doseringen te komen. Zelfs met een balans op 100 mg nauwkeurig. Een afdelings techniek heb ik eerder beschreven voor kalium- of natriumjodide bij dreigende fallout. Hierbij werd voor een kuur van 10 dagen met 130 mg per dag 1,3 gram kaliumjodide gemengd met 9 keer 1,3 gram glucose (=11,7 gram glucose) in een mortier. Dit levert een product op van 13 gram 10% kaliumjode mengsel. Deze verdelen weer in 10 dagdoseringen bv. in rietjes van 1,3 gram als middel tegen schildklierkanker. Dit is hoogst noodzakelijk bij een nucleaire oorlog zoals die nu dreigt in het midden oosten of de hachelijke situtatie die dreigt rond de zeer onstabiele situatie in Fukushima. Er zijn zelfs 14 threads op het forum over dit thema. U bent dus gewaarschuwd. Een andere techniek van afdelen is voor een kuur van 10 dagen 1,3 gram kaliumjodide af te wegen en op te lossen in 100 ml water. Een dagdosis is dan 10 ml water, goed doseerbaar met een 10 ml spuitje. Dit is nu allemaal goed af te wegen, zelfs met een balans van 100 mg nauwkeurig, zoals ik die heb! De NWO streeft naar een decimering van de wereldbevolking waarbij de overlevenden tot slaven worden gemaakt van de elite. Zorg ervoor dat u tot degenen behoort die geschiedenis gaan schrijven. Ik ben daar zelf inmiddels al te oud voor.

 

@vheeswijk (huischemicus)

[Raycoupe]

Altijd handig, zo'n tabel voor mensen zonder nauwkeurige weegschaal, ik heb het plaatje opgeslagen. (bij gebrek aan een printer)

 

Toch enige kritiek, niet onvriendelijk bedoeld.

 

De onnauwkeurigheid is bijna 10% voor water (20 druppels water wegen 1,1 gram +/- 0,1 gram.) en wel 33% bij glucose (0,3 gram +/- 0,1 gram).

Waarom geen 200 druppels/mespuntjes afwegen, tien keer zo nauwkeurig? Ok, heel veel werk.

 

Bij poeders ben je ook afhankelijk van de korrelgrote. Dit geeft nog een extra onnauwkeurigheid die je niet kunt voorkomen.

 

Ronduit jammer dat je geen nauwkeuriger weegschaaltje bezit, want je zou hem uitstekend kunnen gebruiken bij al je nuttige onderzoekjes voor dit forum!

 

(Brainstorm: Hoe helpen we @vheeswijk aan een nauwkeurig balansje voor zijn nuttige werk? Donaties, prepshopreview, barmhartige Samaritaan?)

[Raycoupe]

Een balans kun je post SHTF ook zelf maken. Niet zo nauwkeurig als een electronische, maar door de door @vheeswijk's truuk te gebruiken (weeg er 10 of 100 tegelijk), kun je toch de gewenste nauwkeurig bereiken.

 

Voorbeeldje: http://www.alysion.org/rocks/scale.html

Uiteraard zijn diverse materialen mogelijk.

 

Hiervoor heb je dan wel (lichte) ijkgewichten nodig. Een ijkgewichtje van 1 gram kost 3,75 euro. http://420shop.nl/kalibratie-gewichten.html

[vheeswijk]

Altijd handig, zo'n tabel voor mensen zonder nauwkeurige weegschaal, ik heb het plaatje opgeslagen. (bij gebrek aan een printer)

 

[....]

 

Bij poeders ben je ook afhankelijk van de korrelgrote. Dit geeft nog een extra onnauwkeurigheid die je niet kunt voorkomen.

 

Ronduit jammer dat je geen nauwkeuriger weegschaaltje bezit, want je zou hem uitstekend kunnen gebruiken bij al je nuttige onderzoekjes voor dit forum!

[.....]

@Raycoupe : Ik ben voornemens de volgende balans aan te schaffen, speciaal voor onderzoek. Maar in mijn postings zal ik toch ervan blijven uitgaan dat verreweg de meeste preppers niet zo nauwkeurig kunnen wegen (tot: 0,1 gram of zelfs 1 gram). Ik zal als balans altijd een adviseren die op 0,01 gram (10 mg) nauwkeurig weegt, zoals je overigens zelf hebt.

 

Poeders doseren blijft een hachelijke onderneming. Uit mijn posting blijkt dat dat voor citroenzuur (lijken wel kleine kogeltjes) op een vlakke schroevendraaier niet eens mogelijk is.

[Raycoupe]

@Raycoupe : Ik ben voornemens de volgende balans aan te schaffen, speciaal voor onderzoek. Maar in mijn postings zal ik toch ervan blijven uitgaan dat verreweg de meeste preppers niet zo nauwkeurig kunnen wegen (tot: 0,1 gram of zelfs 1 gram). Ik zal als balans altijd een adviseren die op 0,01 gram (10 mg) nauwkeurig weegt, zoals je overigens zelf hebt.

 

Poeders doseren blijft een hachelijke onderneming. Uit mijn posting blijkt dat dat voor citroenzuur (lijken wel kleine kogeltjes) op een vlakke schroevendraaier niet eens mogelijk is.

 

Ah vandaar dat citroenzuur niet mogelijk was. 'k Vroeg me dat al af.....

 

Je gekozen balansje is nauwkeurig tot 0,001 gram! 'k Wist niet dat zoiets al bestond buiten het lab. Uiteraard afschermen van trillingen en tocht, want die van mij gaat al op tilt van ieder zuchtje wind of de minste trilling.

 

Om een idee te geven, een vloeipapiertje voor een sjaggie weegt al 0,06 gram!

[vheeswijk]

[.....]

Om een idee te geven, een vloeipapiertje voor een sjaggie weegt al 0,06 gram!

@Raycoupe : Welk merk vloeitje is dat dan?

Een pakje mascottevloeitjes (extra thin) weegt 2,8 gram (50 vloeitjes). Een leeg pakje weegt 1,2 gram. Hieruit kan men berekenen dat één vloeitje ~32 mg (0,03 gr) weegt.

[Raycoupe]

@Raycoupe : Welk merk vloeitje is dat dan?

Een pakje mascottevloeitjes (extra thin) weegt 2,8 gram (50 vloeitjes). Een leeg pakje weegt 1,2 gram. Hieruit kan men berekenen dat één vloeitje ~32 mg (0,03 gr) weegt.

 

Dit waren de niet 'extra dunne' vloeitjes van de Lidl. (volgens mij hebben ze maar 1 soort, maar gebruik zelf geen vloei...)

 

Volgens Lidl zitten er ook vijftig in zo'n pakje, maar dat bleken er maar 41 te zijn. Na het wegen dit nog gecontroleerd door te tellen....

Kennelijk heeft de Lidl wel het aantal vloeitjes aangepast aan de 'nieuwe' veertig gram pakjes sjag, maar niet de verpakking!

 

De aanname dat er vijftig in een pakje zitten, zou ik dus niet zomaar vertrouwen.

[Wafels]

@vheeswijk bedankt voor uw informatie zoals gebruikelijk zeer welkom @Raycoupe @vheeswijk wat betreft ijkgewichten het is handig om die te hebben maar wat als je iets niet hebt en/of je moet improviseren ( of je wilt geld besparen op een ijkgewichtje van 3,75 euro ) dan is het handig om te weten wat iets gangbaars weegt bijvoorbeeld koperdraad (het oxideert vrij langzaam en wordt qua diameter behoorlijk nauwkeurig gemaakt ) en hier staat een tabel wat het weegt in grammen , per diameter per km dus je kan er redelijk goed kleine gewichtjes mee maken , met een redelijk nauwkeurig gewicht en het is goed te krijgen : http://www.circuitsonline.net/artikelen/view/27/2 het is maar een idee hoor

 

En wel niet de kleine maten ,maar voor een prepper is het toch ook handig om maten te kunnen ''schatten'' aan de hand van je eigen lichaam

of aan de hand van dingen die je meestal bij je hebt grootte van een muntstuk of de lengte van je zakmes etc

Vroeger eigenlijk heel gewoon , tegenwoordig vind men het vreemd

http://www.vendian.org/mncharity/dir3/bodyruler/

gr will

[Raycoupe]

@vheeswijk bedankt voor uw informatie zoals gebruikelijk zeer welkom @Raycoupe @vheeswijk wat betreft ijkgewichten het is handig om die te hebben maar wat als je iets niet hebt en/of je moet improviseren ( of je wilt geld besparen op een ijkgewichtje van 3,75 euro ) dan is het handig om te weten wat iets gangbaars weegt bijvoorbeeld koperdraad (het oxideert vrij langzaam en wordt qua diameter behoorlijk nauwkeurig gemaakt ) en hier staat een tabel wat het weegt in grammen , per diameter per km dus je kan er redelijk goed kleine gewichtjes mee maken , met een redelijk nauwkeurig gewicht en het is goed te krijgen : http://www.circuitsonline.net/artikelen/view/27/2 het is maar een idee hoor

gr will

 

Een paar meter van 0,38mm (1010 gram/km) is dan wel makkelijk. Als je simpel wilt rekenen, is een meter een gram, een centimeter een centigram (0,01 gram) +/- 1%

[Gast Heksenboot]

Een paar meter van 0,38mm (1010 gram/km) is dan wel makkelijk. Als je simpel wilt rekenen, is een meter een gram, een centimeter een centigram (0,01 gram) +/- 1%

 

Cool.

Doe dat eens als test?

Leuke goedkope karma.

[Raycoupe]

Cool.

Doe dat eens als test?

Leuke goedkope karma.

 

Mmmmmhhh, eens zoeken of ik koperdraad heb. Dan zelf wegen. Of iets anders, maar zoals @Wafels opmerkt, is koperdraad erg geschikt ivm trage oxidatie, itt tot verzinkt ijzerdraad.

 

Wat zou nog meer kunnen dienen als goed geïmproviseerd ijkgewichtje?

[Gast Heksenboot]

Mmmmmhhh, eens zoeken of ik koperdraad heb. Dan zelf wegen. Of iets anders, maar zoals @Wafels opmerkt, is koperdraad erg geschikt ivm trage oxidatie, itt tot verzinkt ijzerdraad.

 

Wat zou nog meer kunnen dienen als goed geïmproviseerd ijkgewichtje?

 

Loodjes uit een hagelpatroon? Moet je even aan @Geert vragen...

[Flos]

De hagel patronen die momenteel gebruikt worden zijn gevuld met staal . Dat gaat roesten . Oude hagel patronen bevatten lood bolletjes . Je moet eerst een paar wegen om te weten welk gewicht je hebben wilt . In een kaliber 12 zit er 28 /32 of 36 gram .

 

Geert

[Raycoupe]

Loodjes uit een hagelpatroon? Moet je even aan @Geert vragen...

 

Juist het idee van @Wafels om iets lichts, inerts en langwerpigs (makkelijk deelbaar) te nemen is de truuk.

 

Een A4'tje (5,01 gram) van 80gr/m2 is makkelijk deelbaar, maar 't gewicht zal sterk afhankelijk zijn van de relatieve luchtvochtigheid.

 

Een luchtbukskogeltje weegt 0,45 gram (de mijne dan) en is niet deelbaar. (ook niet bepaald inert)

 

Mmmmmh, dit gedachtenzaadje zal acuut ontspruiten als ik tegen iets geschikts aanloop.

 

Vooralsnog kan ik niets beters verzinnen dan het koperdraad van Wafels.

[Gast Heksenboot]

Juist het idee van @Wafels om iets lichts, inerts en langwerpigs (makkelijk deelbaar) te nemen is de truuk.

 

Een A4'tje (5,01 gram) van 80gr/m2 is makkelijk deelbaar, maar 't gewicht zal sterk afhankelijk zijn van de relatieve luchtvochtigheid.

 

Een luchtbukskogeltje weegt 0,45 gram (de mijne dan) en is niet deelbaar. (ook niet bepaald inert)

 

Mmmmmh, dit gedachtenzaadje zal acuut ontspruiten als ik tegen iets geschikts aanloop.

 

Vooralsnog kan ik niets beters verzinnen dan het koperdraad van Wafels.

 

Koperdraad is perfect.

Knipze!

[vheeswijk]

Mmmmmhhh, eens zoeken of ik koperdraad heb. Dan zelf wegen. Of iets anders, maar zoals @Wafels opmerkt, is koperdraad erg geschikt ivm trage oxidatie, itt tot verzinkt ijzerdraad.

 

Wat zou nog meer kunnen dienen als goed geïmproviseerd ijkgewichtje?

@Raycoupe : Exact 1 ml water uit een insulinespuitje (zo'n lange dunne) met naald, maar dit is nog steeds niet nauwkeuriger dan koperdraad zoals @Wafels voorstelt. Als puber heb ik ook een houten balansje gemaakt met puntenslijper mesjes als ophangpuntjes en een set ijkgewichten van koperdraad en snippertjes Al-folie. Koperdraad kun je gemakkelijk wikkelen tot mooie gewichtjes. Het is allemaal zeer goed te doen!

[Raycoupe]

@Raycoupe : Exact 1 ml water uit een insulinespuitje (zo'n lange dunne) met naald, maar dit is nog steeds niet nauwkeuriger dan koperdraad zoals @Wafels voorstelt. Als puber heb ik ook een houten balansje gemaakt met puntenslijper mesjes als ophangpuntjes en een set ijkgewichten van koperdraad en snippertjes Al-folie. Koperdraad kun je gemakkelijk wikkelen tot mooie gewichtjes. Het is allemaal zeer goed te doen!

 

Voor wat grotere gewichten is inderdaad water een prima maat. Ook goede kans dat er wel ergens een maatbekertje, spuitje of andere volume maat te vinden is.

En als er niets anders voorhanden is, of van te voren geprept, blijven de druppeltjes de beste geïmproviseerde maat.

 

Koperdraad heb ik jammer genoeg niet in huis, althans niet geschikt, 2,5mm2 (bekende installatiedraad) is veel te dik uiteraard. Maar ik loop vast wel een keertje ergens tegenaan.

[Wafels]

@Rayoupe als je water als referentie gewicht gaat gebruiken zul je toch de temperatuur als een constante moeten houden denk ik anders vermoed

ik dat er toch verschillen zullen gaan optreden want van alle stoffen is water een heel merkwaardige stof die niet gedraagt als alle andere stoffen !

wellicht dat @vheeswijk hier meer uitsluitsel over kan geven in hoeverre temperatuur belangrijk is

wat dun koperdraad betreft , je komt het tegen in kleine motortjes (speelgoed ed ) ouderwetse relais etc (kijk eens in een kringloop winkel )

gr will

[Raycoupe]

@Rayoupe als je water als referentie gewicht gaat gebruiken zul je toch de temperatuur als een constante moeten houden denk ik anders vermoed

ik dat er toch verschillen zullen gaan optreden want van alle stoffen is water een heel merkwaardige stof die niet gedraagt als alle andere stoffen !

wellicht dat @vheeswijk hier meer uitsluitsel over kan geven in hoeverre temperatuur belangrijk is

wat dun koperdraad betreft , je komt het tegen in kleine motortjes (speelgoed ed ) ouderwetse relais etc (kijk eens in een kringloop winkel )

gr will

 

Water is inderdaad een raar stofje. Heeft de grootste dichtheid bij 4 graden Celsius.

Eén uitzettingscoëfficiënt is dus ook niet te geven van water, wordt wel vaak een getal aan verbonden, die dan geldt bv rond de 20 graden Celsius.

 

Belangrijk is altijd, of de nauwkeurigheid van 'de meetmethode' genoeg is voor een bepaalde berekening of doel.

 

Als je een brood bakt, is het niet zo interessant of je nu 10,1 gram gist toevoegt, of 9,9 gram.

Als je een saffraan verkoopt (dure specerij) is op 10 gram die 0,2 gram variatie wel degelijk interessant.

 

Uitzettting water in een grafiek:

 

Je ziet dat ook boven de 4 graden het niet een nette rechte lijn is.

Trek in gedachten een rechte lijn vanaf het hoogste punt (4 graden) naar de 30 graden. Het verschil is de afwijking t.o.v lineair.

Doe je dat vanaf 10 graden, dan is de afwijking alweer een stuk kleiner.

 

Afhankelijk dus van wat je wilt bepalen/meten kan deze afwijking wel of niet interessant zijn.

[Wafels]

@Raycoupe Het begint al aardig op een wetenschappelijk forum te lijken ipv een preppers forum maar dank voor je info

gr will

[vheeswijk]

In dit draadje (Meten is Weten) is het afmeten van kleine volumina van zowel vaste stoffen als vloeistoffen zeer belangrijk voor DIY mineraalsuppleties en medicijnen.

 

Er zijn al mensen op dit forum die deze technieken toepassen (Borium Suppletie, Kalium Jodide). Maar een setje van maatlepeltjes (2.5, 5.0, 7.5, 10 en 15 ml) van BLOKKER (1 Euro), zoals getoond op de foto hieronder, mag ook niet in de keuken ontbreken, vooral als men bv. zelf zeep, cosmetica, kruidenmengsels en vooral Curries bereidt.

 

Met poeders moeten de maatlepeltjes met een mes worden afgestreken om redelijk nauwkeurig en reproduceerbaar te zijn.

Uiteraard is het stortgewicht van '10 ml' kristalsuiker geen 10 gram en het stortvolume van 10 gram kristalsuiker is weer anders dan 10 gram poedersuiker, maar men kan dat ijken met een weegschaaltje. Je kunt echter, zo blijkt, met deze maatlepeltjes dan zeer reproduceerbaar en gemakkelijjk werken.

@Nanna , @popeye

[Wafels]

@vheeswijk en als je kleinere volumes wilt , zou je die zelf ook kunnen maken uit een klein stukje buis (dichtgemaakt aan de onderkant ) of een kleine holling in een stukje kunststof geboord ed

maar het gaat hier dan wel om volume en niet gewicht (tenzij je dit zoals u aangeeft eerst weegt )

gr will

[vheeswijk]

@vheeswijk en als je kleinere volumes wilt , zou je die zelf ook kunnen maken uit een klein stukje buis (dichtgemaakt aan de onderkant ) of een kleine holling in een stukje kunststof geboord ed

maar het gaat hier dan wel om volume en niet gewicht (tenzij je dit zoals u aangeeft eerst weegt )

gr will

 

Goed idee @Wafels . Ik zal eens kijken wat ik met rietjes (alweer) kan doen.

[drent]

Optie voor kleine hoeveelheden?

https://www.lehmans.com/p-8072-hint-pinch-smidgen-measuring-spoons.aspx

[popeye]

Hallo @vheeswijk,

 

Ik ga ook zo'n setje halen, is nooit weg.

 

Groetjes, popeye.