Zelf antenne maken...

[Communicator]

Open dipool

Een gewone open dipool is bestaat uit twee stukken buis of draad van een kwart golf lengte. Een open dipool is prima geschikt om signale uit te zenden en/of te ontvangen op de korte golf banden (HF). Een dipool wordt vaak horizontaal weggespannen (horizontaal gepolariseerd). Een gewone open dipool die horizontaal is weggespannen heeft drie nadelen.

 

Voor DX (stations op verre afstand) is het belangrijk dat de draad goed zijwaarts afstraalt (kleine openingshoek). Volgens de boeken is dit alleen maar mogelijk als de dipool minstens een halve golflengte boven de aarde zweeft. Voor een 40 meter dipool zou dit dus betekenen dat ie horizontaal, 20 meter boven de grond moet hangen; niet echt haalbaar dus. Als de dipool lager (te laag) hangt, zal ie meer recht omhoog en naar beneden gaan stralen: niet echt fijn voor DX. Let op: deze wijsheid komt uit de boeken, de praktijk kan soms anders zijn, hier spelen factoren een rol.

 

De impedantie (schijnbare weerstand bij een bepaalde frequentie) van een open dipool is 75 Ohm. De meeste zenders en/of ontvangers verwachten echter 50 Ohm. Gangbare coax kabel zoals RG58 of RG213 is ook 50 Ohm. Een open dipool is geen 50 Ohm en is dus niet goed aangepast aan de coax kabel en/of zendontvanger.

 

Een open dipool is richtingsgevoelig: haaks op de benen (geen ontvangst uit de richting waarin de benen zijn weggespannen). Bij een kleinere antenne die je m.b.v. een rotor kunt draaien, is dit natuurlijk prima, maar een dipool voor 80 meter draai je niet zomaar eventjes om.

 

Lange Leve de inverted V !

Een inverted V heeft deze drie nadelen niet of nauwelijks. Een inverted V is eigenlijk een gewone dipool, waarvan het voedingspunt zo hoog mogelijk wordt opgehangen (b.v. hoog in een mastje of over een tak in een hoge boom). De benen van de dipool worden schuin naar onderen gespannen. De hoek tussen de beide benen moet 90 tot 120 graden zijn. Dit verklaart dus ook de naam: het ziet er uit als een V die op zijn kop staat. Aan het eind van de benen (hier is de spanning maximaal!!) moet altijd een isolator zitten, vanaf de isolator span je verder met stevig touw (beetje rek is okay i.v.m. wind).

 

De impedantie van de inverted V is 50 Ohm (prima dus!). De inverted V heeft een bijna rond stralingspatroon en de polarisatie is vertikaal schuin omhoog. Voor de korte golf banden is polarisatie (op lange afstanden) niet zo belangrijk omdat er onderweg toch wat polarisatie draaiing plaats vindt. Veel belangrijker is het dat de openingshoek niet te groot is. De polarisatie is vertikaal en de antenne hoeft niet zo hoog te hangen (hier geldt wel: hoe hoger hoe beter), de afstraling zal toch vrij netjes zijwaarts zijn, dus ook dat is in orde. Nog een bijkomend voordeel is dat je maar 1 hoog punt (mastje of boom) hoeft te hebben, de draden span je schuin naar beneden (naar de grond).

 

De lengte

Als je niet geinteresseerd bent in formules, scroll dan gewoon door naar de vet gedrukte formule in een wat groter lettertype. Met deze formule kun je de lengte van 1 been van de inverted V berekenen (je hebt er uiteraard twee nodig!).

 

De lengte voor een inverted V kun je makkelijk zelf berekenen. De maten zijn bijna hetzelfde als van een gewone open dipool, maar dan iets korter (95% van een open dipool). De benen zijn zoals gezegd ieder een kwart golflengte. De golflengte voor een willekeurige frequentie kun je bereken door het getal 300 te delen door de gewenste frequentie.

 

[golflengte in meters] = 300 / [frequentie in MHz]

Voorbeeld: bij een frequentie van van 14,2 MHz is de golflengte 300 / 14,2 = 21,12676056 meter (de "20 meter band")

 

Ieder been van een open dipool is een kwart golflengte lang, voor "onze" frequentie is dat dus:

21,12676056 / 4 = 5,28169014 meter

 

De benen van de inverted V moeten echter iets korter zijn, nl. maar 95% van de lengte van een open dipool been, in ons geval dus 5,28169014 x 0,95 = 5,017605632. Een inverted V antenne voor de 20 meter band (center frequentie 14.2 MHz) moet dus twee benen hebben van ieder ong. 5,02 meter lang.

 

De formule is nog wat makkelijker te maken: als we het getal 300 (om een hele golflengte te berekenen) nu gelijk even delen door 4, dan krijgen we als uitkomst gelijk een kwart golf, da's wel zo makkelijk. Ook kunnen we er gelijk die 95% factor in verwerken. Onze inverted V been berekening ziet er dus als volgt uit:

 

( 300 / 4 x 0,95 ) / [frequentie in MHz] oftewel...

 

71,25 / [ frequentie in MHz] = lengte van 1 inverted V been

 

Even controleren of dat wel klopt (we gebruiken weer de frequentie van 14,2 MHz):

 

71,25 / 14,2 = 5,017605633. Hee da's leuk.. mijn goedkopie calculatortje maakt er toch nog iets anders van! Ik zou me echter niet al te veel zorgen maken over die 1-miljoenste milimeter HI. Goed.. voor de luierikken een paar standaard maten:

 

 

(*) Iedereen moet doen wat ie niet laten kan, daar heb ik helemaal geen problemen mee. Maar laten we alsjeblieft een beetje rekening met elkaar houden. Blijf dus a.u.b. onder de 28 MHz!

 

Van A-symetrisch naar symetrisch

Klinkt moeilijk? Dat valt wel mee hoor. Een coax kabel is a-symetrisch (niet symetrisch) oftwel unbalanced. Da's nogal wiedes: de coax kern lijkt helemaal niet op de mantel. De inverted V is echter een symetrische antenne: het linker been is het zelfde als het rechter been (balanced). De impedantie is wel netjes 50 Ohm, zelfde als de coax dus daar hoeven we ons niet druk over te maken. Als we de coax zomaar aan de antenne zouden hangen (van a-symetrisch naar symetrisch) dan gaan er bij het zenden flinke stromen over de mantel van de voedingskabel lopen. Dit veroorzaakt flink wat storing in de shack. We hebben dus iets nodig om een BALanced antenne aan te sluiten op een UNbalanced kabel, jawel.. een BALUN. Zoals ik al zei, de impedantie van de antenne is gelijk aan die van de kabel we hoeven de impandantie dus NIET te transformeren. We kunnen dus spreken over een 1 : 1 balun. We willen dit ding gebruiken om mantelstromen te voorkomen, we noemen het dus ook vaak een 1 : 1 stroom (of current) balun of mantelstroomfilter. Zo'n mantelstroom filter maken is erg makkelijk: gewoon een paar windingen in de coax kabel maken vlak onder het voedingspunt. Bind het "bosje" kabel (c.q. de lucht spoel) samen met tie-ribs.

 

De specificaties voor een mantelstroom filter voor een enkel band dipool of inverted V (zeer effectief) volgens het ARRL handboek:

 

 

De specificaties voor een multiband (zie verderop) dipool of inverted V volgens het ARRL handboek:

 

 

Tip 1: draad

Ik maak mijn inverted V's altijd eerst van gewoon installatiedraad (2,5 mm). Dit is niet zo erg duur en prima geschikt voor een experiment. De kern van dit draad is van massief koper.

 

Tip 2: isolator

Je kunt prachtige isolatoren kopen, maar bij de boerenbond hebben ze ook handig spul (schrikdraad isolatoren) en da's vaak veel goedkoper. De echte Hollander maakt zijn isolator natuurlijk zelf, b.v. van een stukje PVC buis met aan beide kanten een of twee gaatjes (verzin maar wat). Een willekeurig stukje plastic / kunststof is trouwens ook prima (b.v. zo'n kunstof snijplank uit de keuken: makkelijk te zagen).

 

Tip 3: center

Die kun je ook kopen, maar hiervoor geldt hetzelfde: verzin eens wat leuks met een stukje kunststof (b.v. keuken snijplank of stukje perspex), PCV buis.. enfin.. verzin ze maar. Maak links en rechts meerdere gaatjes en "weef" het eerste stukje draad door de gaatjes, dan komt er wat minder trekkracht op het "echte" voedingspunt (waar je de coax vastmaakt). Het monteren van de coax doe je natuurlijk gewoon met een kroonsteentje, dan wat (zelf-vulkaniserende) tape er omheen.

 

Tip 4: Te lang? Terugvouwen!

Is de V voor 80 meter of 40 meter nog te lang? Dan kun je een deel van het been (aan het uiteinde) "terugvouwen", zijwaarts wegspannen of b.v. juist recht naar onderen spannen. Dit schijnt niet erg veel invloed op de prestaties te hebben vermits je een beetje binnen de perken blijft, je mag ongeveer een kwart van de totale been lengte terugvouwen of in een andere richting wegspannen. Dit kun je b.v. mooi combineren met een multi V. Ik ben zelf van plan om eerst een multi-V te maken voor 40 en 20 meter. Het 40 meter been is totaal ong. 10 meter lang: ik ga met 7,5 meter schuin naar beneden, dan komt er een isolator (om weg te spannen met touw), dan ga ik weer 2,5 meter schuin omhoog dan komt er een isolator c.q. onderbreking. Aan de andere kant van die isolator c.q. de onderbreking zit het uiteinde van het 20 meter been (dat gaat dan weer schuin omhoog naar het voedingspunt). Ik denk overigens dat dat terugvouwen wel invloed heeft op de lengte.

 

 

Met dank aan: pa3hho

Bron

[Communicator]

Mijn eigen projectje bestaat uit de volgende onderdelen:

• 1x COAX kabel á 6 meter met BNC koppelingen.
  (deze kabel stamt nog uit de 10Base-2 coax ethernet aansluitingen eind 90's)
  
• bruine en blauwe stroomdraad
  
• kroonsteentje en een zooi ty-wraps.
  

 

Met behulp van bovenstaande informatie heb ik een Inverted V antenne gemaakt:

 

 

Van mijn test in het bos heb ik wat film materiaal gemaakt, maar ik weet niet zeker of ik dat hier wel kan plaatsen. Ik heb geen youtube account voor preppers om dit te doen.

 

de opstelling ziet er in principe zo uit:

 

en ook hier geldt de regel: hoe hoger hoe beter!

[Simurgh]

Handig dit, ga op een later moment proberen.

[Communicator]

bereik qua zenden en ontvangen was verrassend goed te noemen!

 

met de standaard rubber antenne is het bereik ongeveer zo'n > kilometer binnen de bebouwde kom.

Met deze Inverted V antenne is het bereik gemiddeld genomen zo'n 10-15Km. mits je de antenne hoog genoeg hangt!

[Simurgh]

Ik ben ook nog in de markt voor een handheld cb, maar ga nog even uitzoeken of er een goede is met ssb. Dan ga ik dit soort opties ook eens uitproberen.

[v0ldem0rt]

@Communicator

 

Heb je je antenne goed doorgemeten? Volgens mij heb ik dat tabelletje ook eens gebruikt en had uiteindelijk wat afwijkende waarden om een werkende antenne te krijgen, dit naar aanleiding van je slechte ervaringen in het bos.

 

Ik kan van het weekend een analyzer meenemen en als je dan even langshobbelt kunnen we de antenne even doormeten.

 

Edit: ik zie ook dat je geen balun hebt gebruikt. Is dat een bewuste keuze?

 

Edit 2: Zie hier nu dat het zenden wel goed ging. Dan heb ik zeker je andere bericht verkeerd gelezen.

[Communicator]

@Communicator

 

Heb je je antenne goed doorgemeten? Volgens mij heb ik dat tabelletje ook eens gebruikt en had uiteindelijk wat afwijkende waarden om een werkende antenne te krijgen, dit naar aanleiding van je slechte ervaringen in het bos.

 

Ik kan van het weekend een analyzer meenemen en als je dan even langshobbelt kunnen we de antenne even doormeten.

 

Edit: ik zie ook dat je geen balun hebt gebruikt. Is dat een bewuste keuze?

 

Edit 2: Zie hier nu dat het zenden wel goed ging. Dan heb ik zeker je andere bericht verkeerd gelezen.

 

balun .. dat is toch die 7 wikkels in de coax?

 

Toen ik het hier in huis testte op zolder, konden ze mij prima verstaan, 2 km verderop. En gister in het bos, open veld kwam ik niks binnen. Maar ik las al dat het ook met richten te maken heeft. Als ik nu eens wist hoe ik die Iverted V moet richten, dan zou dat wellicht al schelen!

[v0ldem0rt]

balun .. dat is toch die 7 wikkels in de coax?

 

Toen ik het hier in huis testte op zolder, konden ze mij prima verstaan, 2 km verderop. En gister in het bos, open veld kwam ik niks binnen. Maar ik las al dat het ook met richten te maken heeft. Als ik nu eens wist hoe ik die Iverted V moet richten, dan zou dat wellicht al schelen!

 

Balun is inderdaad die 7 wikkels, maar die moeten wel passen bij je kabel. Iedere kabel heeft weer net een wat andere wikkeling.

2 km, is veel te weinig. Ik heb, welliswaar met condities op SSB, met een dergelijke inverted v opgehangen aan een struik in de tuin zitten kletsen met een vrachtwagenchaffeur die op dat moment en Zwitserland reed. Gewoon opgehangen op 2 meter van de grond met het voedingspunt moet je makkelijk 10 km kunnen halen met die antenne. Mits goed afgesteld.

 

Als je hem met de poten in een hoek van ongeveer 45 graden hangt zou de antenne behoorlijk rondstralend moeten zijn. Als je hem met de poten gestrekt hangt wordt de antenne richtingsgevoelig en moet je gaan richten.

 

Ik denk dat de antenne gewoon niet helemaal klopt.

[duck]

Balun is inderdaad die 7 wikkels, maar die moeten wel passen bij je kabel. Iedere kabel heeft weer net een wat andere wikkeling.

2 km, is veel te weinig. Ik heb, welliswaar met condities op SSB, met een dergelijke inverted v opgehangen aan een struik in de tuin zitten kletsen met een vrachtwagenchaffeur die op dat moment en Zwitserland reed. Gewoon opgehangen op 2 meter van de grond met het voedingspunt moet je makkelijk 10 km kunnen halen met die antenne. Mits goed afgesteld.

 

Als je hem met de poten in een hoek van ongeveer 45 graden hangt zou de antenne behoorlijk rondstralend moeten zijn. Als je hem met de poten gestrekt hangt wordt de antenne richtingsgevoelig en moet je gaan richten.

 

Ik denk dat de antenne gewoon niet helemaal klopt.

 

 

dikte van je draad is erg belangrijk !! ik bouw zelf graag dingen zo als richtantenne voor wifi , tv, en 27mc.

ik heb de antenne gezien met de 7 wikkelingen alleen heb ik het anders gedaan ..... alleen de binnenkabel heeft bij mij 7 wikkelingen de buitenkabel heb ik weer aan elkaar gesoldeerd met een weerstand ( die ik er uit moet halen haha )

wand je moet een singelfase spoel hebben ( zover ik weet ) geen dubblefase spoel wand dan ga je tegen werken ....

wat ook werkt is binnen en buiten draad splitsen en 2 rolletjes maken met karton er tussen dat heb ik gezien op een forum weet niet of dat echt beter werkt ...........

[Gast gerbewoner]

dikte van je draad is erg belangrijk !! ik bouw zelf graag dingen zo als richtantenne voor wifi , tv, en 27mc.

ik heb de antenne gezien met de 7 wikkelingen alleen heb ik het anders gedaan ..... alleen de binnenkabel heeft bij mij 7 wikkelingen de buitenkabel heb ik weer aan elkaar gesoldeerd met een weerstand ( die ik er uit moet halen haha )

wand je moet een singelfase spoel hebben ( zover ik weet ) geen dubblefase spoel wand dan ga je tegen werken ....

wat ook werkt is binnen en buiten draad splitsen en 2 rolletjes maken met karton er tussen dat heb ik gezien op een forum weet niet of dat echt beter werkt ...........

 

Wat jij beschrijft klinkt als een aanpassingsnetwerk om een eindgevoedde antenne die hoogohmig is aan te passen zodat het voedingspunt 50 ohm wordt net zoals je radio.

 

Voor een dipool antenne is dat niet nodig. Je hebt wel een balun (balanced/unbalanced) nodig om het signaal uit je zender de antenne in te kunnen sturen. Dit is redelijk kritisch vandaar ook dat het aantal wikkelingen afhankelijk is van het soort coax dat je gebruikt.

 

Om het makkelijk te houden heb ik gewoon kant en klare baluns gekocht van Diamond. Die werken van 1-30 mhz en het is een kwestie van de juiste lengte draad eraan en het werkt.