Erelijst

Een draadje voor mezelf, maar waar anderen natuurlijk ook mogen reageren. Het eerste simpele onderwerp. ORIËNTEREN ZONDER KOMPAS, Horloge en meer oriëntering mogelijkheden. (op het Noordelijk halfrond) Om een kaart te kunnen gebruiken moet je wel weten waar het noorden ligt. Geen werkende dataverbinding voor je smartphone, batterijen leeg van je GPS en kompas vergeten mee te nemen of stukgevallen? Dan hier wat tips om je te navigeren zonder kompas. Met behulp van de zon De zon gaat op in het oosten en neer in het westen. Dit is ook zo op het zuidelijk halfrond. Alleen gaat de zon daar via het noorden in plaats van het zuiden. Met een Horloge  Richt de kleine wijzer van een analoog horloge op de zon. Het zuiden ligt in het verlengde van een denkbeeldige as in het midden tussen de 12 en de kleine wijzer. Dit is de basistheorie. In theorie staat de zon om 12 uur in het zuiden. Echter staat de zon in Nederland om 13.00 uur in het zuiden in verband met de Middeneuropese tijd, wat GMT+1 is. Daarom moet je de as nemen tussen de 1 op de wijzerplaat en de kleine wijzer. Is het ook nog zomertijd, dan moet er een extra uur gecorrigeerd worden. Neem dan de as tussen de 2 en de kleine wijzer. Het is zomertijd van de laatste zondag van maart tot de laatste zondag van oktober. Central European Time (CET) is handig omdat dan alle West-Europese landen, op Groot-Brittannië en Ierland na, dezelfde tijd hanteren. Echter kijk je naar de meridianen, dan zou in Nederland eigenlijk GMT, Greenwich Mean Time moeten gelden. Tijdzones, Nederland is ingedeeld bij GMT+1 Door dit gehussel met de tijden, staat in de winter de zon om 13.00 uur in het zuiden en in de zomer om 14.00 uur (GMT). Hier moet je rekening mee houden als je wilt oriënteren zonder kompas of als je in verband met huidkanker de zon wil vermijden terwijl die op zijn hoogst staat. De zon bereikt niet elke dag op exact hetzelfde moment het hoogste punt. Het tijdstip waarop de zon zijn hoogste stand in het zuiden bereikt, ligt in Nederland tussen 12.15 en 13.06 uur of tijdens zomertijd tussen 13.15 en 13.56. Als je precies wilt weten hoe laat elke dag de zon op zijn hoogst staat in welke plaats, kan je dit opzoeken op de site TimeandDate. Met de horlogemethode kan je dus bij benadering de noord-zuid as aflezen. Deze methode wordt afgeraden in de buurt van de evenaar, in het bijzonder onder 20° noorder- of zuider breedte. Met een stok: Schaduwmethode Tweede methode: steek een rechte stok in de grond. Markeer de plek waar de schaduw valt van het uiteinde van de stok (bijvoorbeeld met een kiezel). Wacht minimaal 15 minuten, markeer wederom de schaduw van het uiteinde van de stok. De lijn die de twee markeringen verbindt is grofweg een oost-westas. De eerste markering is west. Haaks op deze lijn staat de noord-zuidas. De schaduw methode wordt afgeraden in de poolgebieden, boven 60° noorder- of zuider breedte. Mos Mos heeft een vochtige ondergrond nodig. In Nederland groeit mos vaak aan de (zuid)westkant van de stam van een boom, omdat vanuit die richting meestal de regen tegen de boom waait. In zonnige gebieden groeit mos meestal aan de noordkant, omdat die kant van de boom het minste zonlicht krijgt en daardoor het minst uitdroogt. Mos op boom @Sjuul hier is de mosboom waar je het over had, waar men zich ook aan kan oriënteren. Groeirichting bomen Alleenstaande bomen die in een landschap staan waar veel wind staat, groeien krom in de richting van de overheersende windrichting. In Nederland is dat een (noord)oostelijke richting. Poolster De poolster staat in het Noorden. Let op: dit is geen heldere ster. Je vind ‘m aan de hand van het sterrenbeeld Grote Beer dat de vorm van een steelpannetje heeft. Verleng de voorkant van de pan (het verst weg van de steel) vijf keer en je komt uit bij de poolster. Maan De sterren zijn ’s nachts niet het enige waaraan je de windstreken kan herleiden, ook aan de maan kun je zien in welke richtingen de windstreken liggen. Een volle maan staat, op het noordelijk halfrond, om 12 uur ‘s nachts in het Zuiden. de halve maan na de volle maan (Een afnemende maan) staat om 12 ’s nachts in het Oosten. de halve maan voor de volle maan (Een wassende maan) staat om 12 uur ‘s nachts in het Westen. Het verschil tussen eerste kwartier en laatste kwartier van de maan onthouden: zet een streepje aan de rechte kant van de maansikkel. Krijg je de P van premier, het Franse woord voor eerste, dan is het eerste kwartier (wassende maan). Krijg je de D van denier, het Franse woord voor laatste, dan is het een afnemende maan. Tijdens nieuwe maan is het ’s nachts pikkedonker in streken zonder verlichting. De stand van de maan is overal op aarde hetzelfde. Dus als het hier volle maan is, dan is dit ook zo aan de andere kant van de aarde. Water Als je de hoogtelijnen van de kaart bekijkt, kan je zien welke kant het water vermoedelijk op stroomt. Sowieso is de kans groot om weer in de bewoonde wereld te komen als je water stroomafwaarts volgt. Iets als water volgen zorgt ook dat je niet in rondjes gaat lopen, dus is zeer handig als je verdwaald bent en een natuurgebied uit probeert te komen. In stedelijk gebied Kerken Bijna alle oude kerken zijn gebouwd in een kruisvorm met het altaar aan de oostkant. De deur op het westen voor feestdagen en processies, de deur op het zuiden voor de gelovigen en de deur aan de noordkant voor de geestelijkheid. Behalve Mariakerken, die hebben afwijkende vormen (rond, vierkant, achthoekig) en hebben het altaar in het noorden. Deze kerken lijken meer op kastelen dan kerken. Tv-schotels Op het noorderlijk halfrond staan schotels gericht op het zuiden. De meeste satellieten draaien hun baan om de aarde ter hoogte van de evenaar. Mensen Aan plaatselijke bewoners kan je de weg vragen. Hou er rekening mee dat niet iedereen kaart kan lezen. Aanwijzingen van mensen die nooit fietsen maar alleen autorijden moet je met een korreltje zout nemen als ze beweren dat iets “niet ver” is. In afgelegen oorden kan je ook te maken hebben met mensen die eigenlijk nooit hun eigen dorp verlaten. Maar zij kennen soms wel alternatieve routes en voorzieningen die niet op de kaart staan. Pagina voor het laatst bijgewerkt: februari 2021 https://kampeerwijzer.com/onderweg/navigeren/orienteren-zonder-kompas/?wref=tp Ps, zie ook op de site de reacties van lezers die ook nog aanvullende info geven.