Brand en brandvertraging.

[vheeswijk]

Als het om fikkie stoken gaat klopt mijn hart als chemicus sneller. Velen verwonderen zich hoe het komt dat een brand binnenshuis zo verschrikkelijk snel om zich heen kan slaan. Dat heet in de volksmond dan een "uitslaande brand". Wat is het mechanisme achter zo'n snelle verspreiding van een huisbrand zelfs als brandbare objecten in een ruimte relatief ver van elkaar afstaan? Als een leunstoel in brand staat kan een ander object (bv. een bank) dat 1 tot 1,5 meter verderop staat plotseling ook in brand vliegen door de hitte (straling). Dat ontsteken zonder feitelijk vuur-contact heet bij de brandweer en instituten die zich met brandwering bezighouden de "flash-over". Als men brandwering of brandvertraging test dan meet men de tijd dat een object nodig heeft om "spontaan" in brand te vliegen onder gestandaardiseerde condities. In professionele brand-tests worden daarvoor electrische hittestralers gebruikt. Men test dus brandbare objecten en materialen zonder feitelijk vuur-contact.

 

Deze mededeling beschrijft hoe je bij benadering een dergelijke wat professionele test zelf kunt uitvoeren en beter kwantitatief meten. Hier wordt de brandbaarheid getest aan een houten latje en een identiek latje dat met contactlijm is beplakt met aluminium folie. Zie foto hieronder.

 

 

Als hittebron wordt een kaarsvet/waxine brander gebruikt welke een zeer hete lintvormige vlam geeft zoals reeds beschreven in mijn eerdere posting en gedocumenteerd weergegeven in de volgende foto:

 

 

Voor deze "turbobrandertjes" (link) werden toestellen gebouwd uit zero-cost materialen zoals weergegeven in de volgende foto:

 

 

Het eerder beschreven houten latje en de met aluminium gecoate latje (identieke dimensies) worden geplaatst boven de (turbo) waxinebrander waarbij goed gelet wordt dat de vlam het object NIET raakt. Sterker nog: de afstand van de punt van de vlam tot het object moet ca. 2-3 cm en constant zijn zoals weergegeven in de volgende foto:

 

 

Vervolgens wordt de tijd in seconden gemeten tot het test-object spontaan vlam vat. Bij het houten latje is die tijd ~45 seconden. Bij het identieke exemplaar beplakt met Al-folie duurt dat ca. ~130 seconden. Als hout wordt verwarmd dan ontstaan brandbare gassen waaronder methanol-damp welke aan het begin van de vorige eeuw nog "houtgeest" werd genoemd. Deze gassen ontbranden plotseling en steken dan pas het hout zelf aan. Bij het Al-gecoate exemplaar ontstaan natuurlijk ook brandbare gassen en breken door de aluminiumlaag heen en geeft een naar beneden gerichte steekvlam (flash-over). Het hout zelf ontbrandt niet maar verkoolt in de aluminium "verpakking".

Het een en ander is weergegeven in de volgende foto:

 

 

Hoewel de aluminium coating een opmerkelijke brandvertraging geeft (ca. 3 maal) en na de flash-over nog steeds niet erg goed brandt valt de flash-over vertraging (~3 x) wel wat tegen. Alle uit cellulose opgebouwde materialen (hout, katoen, jute, papier, ed.) gedragen zich op analoge wijze en geven de "houtgeest" die voor de flash-over zorgt. Bushcrafters onder u die zelf 'charcloth' (verkoold katoen) maken kennen de 'houtgeest' al. De conclusie is dus duidelijk: Er bestaan geen middelen die brandbare producten onbrandbaar maken. Dat is een fabeltje. Er is hoogstens sprake van een brandvertraging (uitstellen van de flash-over). Het zijn juist de (pyrolyse)-gassen die voor flash-over (uitslaande brand) verantwoordelijk zijn. Ik hoop met deze posting iets meer duidelijk te hebben gemaakt over de mechanismen die optreden bij brand. Een geoefend en goed uitgeruste brandweerman zal een brandende ruimte onbevreesd betreden. Hij maakt echter onmiddellijk dat ie wegkomt als de beruchte 'flash-overs' plaatsvinden.

 

Voor de prepper/survivalist is enige kennis van het fenomeen flash-over bij brand zeker relevant. Een (thermo)-nucleair wapen kan zelfs op vele kilometers afstand uw gordijnen doen vlam vatten zelfs zonder de ruiten te breken. Een instantane flash-over!

@vheeswijk (chemicus)

[Gast Dick Berts]

@vheeswijk. Allereerst wil ik graag opmerken, dat ik heel veel van je leer. Dank je wel daarvoor!

 

Een tijdje geleden zette iemand een schitterend filmpje op de site van een Duitser die brood bakt op waxinelichtjes;

 

http://www.youtube.com/watch?v=x5c8QtDXgoQ

 

Ik heb meteen alles aangeschaft om bij een shtf ook brood te kunnen bakken op waxinelichtjes, maar het nog niet uitgeprobeerd. Een aantal van ons heeft dat wel gedaan. Twee preppers kregen notabene brand! Dat staat nog ergens op de site. Ik vroeg ze toen hoe dat kwam. Een van de twee had van de brandweer te horen gekregen, dat er een explosief gas kan ontstaan als je teveel waxine lichtjes dicht bij elkaar zet. Ik snap daar geen fluit van. En dat is jammer, want ik wil het graag in de herdruk van mijn boek vermelden, maar als het link is.... Zou jij me kunnen uitleggen hoe dit werkt en wat ik er tegen kan doen? Alvast heel erg bedankt! hg Dick.

[vheeswijk]

@vheeswijk. Allereerst wil ik graag opmerken, dat ik heel veel van je leer. Dank je wel daarvoor!

 

Een tijdje geleden zette iemand een schitterend filmpje op de site van een Duitser die brood bakt op waxinelichtjes;

 

http://www.youtube.com/watch?v=x5c8QtDXgoQ

 

Ik heb meteen alles aangeschaft om bij een shtf ook brood te kunnen bakken op waxinelichtjes, maar het nog niet uitgeprobeerd. Een aantal van ons heeft dat wel gedaan. Twee preppers kregen notabene brand! Dat staat nog ergens op de site. Ik vroeg ze toen hoe dat kwam. Een van de twee had van de brandweer te horen gekregen, dat er een explosief gas kan ontstaan als je teveel waxine lichtjes dicht bij elkaar zet. Ik snap daar geen fluit van. En dat is jammer, want ik wil het graag in de herdruk van mijn boek vermelden, maar als het link is.... Zou jij me kunnen uitleggen hoe dit werkt en wat ik er tegen kan doen? Alvast heel erg bedankt! hg Dick.

 

Jazeker! Zo'n brandje heb ik ook al gehad, maar in een grote waxine-cup met 3 turbo-lontjes (gemaakt uit paperclips, zie foto 1 posting hierboven). Alle koolwaterstoffen (Zippo {light petroleum}, benzine, diesel, petroleum, lampolie, waxine, kaarsvet , lampolie, polyethyleen wassen tot plastics als polyethyleen en polypropyleen) hebben een vlampunt. Google: vlampunt. De genoemde reeks heeft een oplopend vlampunt, d.w.z. de temperatuur waarbij de genoemde stof vlam kan vatten door een spontane "flash-over". Explosieve gassen ontstaan alleen bij de genoemde plastics (bv. etheen uit polyetheen). Bij de andere genoemden is het de stof zelf die vlam vat. Je zou dus moeten zorgen dat de temperatuur van de gebruikte koolwaterstof NIET boven het 'vlampunt' komt. Bij lampolie is dit niet mogelijk door de constructie van het olielampje, maar bij waxine/kaarsvet is dit wél mogelijk door branders te groeperen, meer lonten in één houder en/of het gebruik van een 'turbo-lont' zoals ik heb beschreven. De truc is dus om de brandstof zelf koel te houden. Ik denk aan de plaatsing van een ondiepe schaal met wat water onder de turbo-brander of groep waxine lichtjes. De temperatuur zou dan beneden de 100' celcius moeten blijven en dit is lager dan het vlampunt waarbij de 'flash-over' (Google: flashover) van de vlam naar de (gesmolten) waxine/kaarsvet kan optreden. Ik heb het zelf nog niet getest maar het werkt beslist!

 

Overigens heb ik gevonden dat de kaarsvet/waxine (turbo) branders zéér economisch zijn, zéér zuinig. Niet geschikt om 1 L water snel aan de kook te brengen, maar wel om vooral lang te sudderen van gerechten die reeds op kooktempeatuur zijn (rijst, ed.), een kopje water aan de kook te brengen of een eitje te bakken. Zij zijn een welkome aanvulling op uw butagas- of spiritus brander.

 

@vheeswijk (chemicus)

[de eekhoorn]

@vheeswijk. Allereerst wil ik graag opmerken, dat ik heel veel van je leer. Dank je wel daarvoor!

 

Een tijdje geleden zette iemand een schitterend filmpje op de site van een Duitser die brood bakt op waxinelichtjes;

 

http://www.youtube.com/watch?v=x5c8QtDXgoQ

 

Ik heb meteen alles aangeschaft om bij een shtf ook brood te kunnen bakken op waxinelichtjes, maar het nog niet uitgeprobeerd. Een aantal van ons heeft dat wel gedaan. Twee preppers kregen notabene brand! Dat staat nog ergens op de site. Ik vroeg ze toen hoe dat kwam. Een van de twee had van de brandweer te horen gekregen, dat er een explosief gas kan ontstaan als je teveel waxine lichtjes dicht bij elkaar zet. Ik snap daar geen fluit van. En dat is jammer, want ik wil het graag in de herdruk van mijn boek vermelden, maar als het link is.... Zou jij me kunnen uitleggen hoe dit werkt en wat ik er tegen kan doen? Alvast heel erg bedankt! hg Dick.

 

dat is echt een super flimpje met dat broodbakken met waxinelichtjes ga binnenkort ook is deze spullen aanschaffen.

wat gooit die man nou in die pan voordat die die kom met meel erin zet ?

[Gast Dick Berts]

@de eekhoorn. Punaises geloof ik. Je kunt ook een stuk ketting gebruiken. Zelf gebruik ik twee smalle metalen hoekverstevigingsijzers. Het gaat er om, dat de warme lucht in de buitenpan helemaal rondom de binnenpan kan stromen, dat is de truc en die kun je op verschillende manier uitvoeren.

[de eekhoorn]

@de eekhoorn. Punaises geloof ik. Je kunt ook een stuk ketting gebruiken. Zelf gebruik ik twee smalle metalen hoekverstevigingsijzers. Het gaat er om, dat de warme lucht in de buitenpan helemaal rondom de binnenpan kan stromen, dat is de truc en die kun je op verschillende manier uitvoeren.

 

inderdaad die hoekverstevigings ijzers die zijn perfect volgens mij stabieler dan punaises.

die heb ik nog wel ergens liggen scheelt weer eurotjes

[de eekhoorn]

Jazeker! Zo'n brandje heb ik ook al gehad, maar in een grote waxine-cup met 3 turbo-lontjes (gemaakt uit paperclips, zie foto 1 posting hierboven). Alle koolwaterstoffen (Zippo {light petroleum}, benzine, diesel, petroleum, lampolie, waxine, kaarsvet , lampolie, polyethyleen wassen tot plastics als polyethyleen en polypropyleen) hebben een vlampunt. Google: vlampunt. De genoemde reeks heeft een oplopend vlampunt, d.w.z. de temperatuur waarbij de genoemde stof vlam kan vatten door een spontane "flash-over". Explosieve gassen ontstaan alleen bij de genoemde plastics (bv. etheen uit polyetheen). Bij de andere genoemden is het de stof zelf die vlam vat. Je zou dus moeten zorgen dat de temperatuur van de gebruikte koolwaterstof NIET boven het 'vlampunt' komt. Bij lampolie is dit niet mogelijk door de constructie van het olielampje, maar bij waxine/kaarsvet is dit wél mogelijk door branders te groeperen, meer lonten in één houder en/of het gebruik van een 'turbo-lont' zoals ik heb beschreven. De truc is dus om de brandstof zelf koel te houden. Ik denk aan de plaatsing van een ondiepe schaal met wat water onder de turbo-brander of groep waxine lichtjes. De temperatuur zou dan beneden de 100' celcius moeten blijven en dit is lager dan het vlampunt waarbij de 'flash-over' (Google: flashover) van de vlam naar de (gesmolten) waxine/kaarsvet kan optreden. Ik heb het zelf nog niet getest maar het werkt beslist!

 

Overigens heb ik gevonden dat de kaarsvet/waxine (turbo) branders zéér economisch zijn, zéér zuinig. Niet geschikt om 1 L water snel aan de kook te brengen, maar wel om vooral lang te sudderen van gerechten die reeds op kooktempeatuur zijn (rijst, ed.), een kopje water aan de kook te brengen of een eitje te bakken. Zij zijn een welkome aanvulling op uw butagas- of spiritus brander.

 

@vheeswijk (chemicus)

 

is het dus nu mogelijk een brood te bakken op de manier die je op youtube ziet met theelichtjes zonder gevaar kan dit binnen? of moet dit echt buiten?

graag hoor ik wat tips vheeswijk

[vheeswijk]

is het dus nu mogelijk een brood te bakken op de manier die je op youtube ziet met theelichtjes zonder gevaar kan dit binnen? of moet dit echt buiten?

graag hoor ik wat tips vheeswijk

 

De kans op brand is in ieder geval veel kleiner met een dun laagje water in de platte bak. Het probleem kan dan zijn dat als de cupjes leegraken deze gaan drijven op dat beetje water en aan de wandel gaan. Wie zal het zeggen. Toch maar gewoon proberen.

[Gast Dick Berts]

Ik moet het nog bestuderen, maar bedankt voor al je moeite vheeswijk.

[Gast]

is het dus nu mogelijk een brood te bakken op de manier die je op youtube ziet met theelichtjes zonder gevaar kan dit binnen? of moet dit echt buiten?

graag hoor ik wat tips vheeswijk

 

Het lijkt me in elk geval een nuttige voorzorgsmaatregel. En toch zorgen voor een zo veilig mogelijke locatie. Ook ik heb al van verschillende waxine-broodbak-experimenten gehoord dat ze ontaardden in fors fikkende kaarsjes. ('Alles ging prima, ik liep even naar boven en toen ik terugkwam kwamen de vlammen langs de pan.') In geen geval lekker thuis aan het sudderen zetten en zelf boodschappen gaan doen dus.

[de eekhoorn]

Ik moet het nog bestuderen, maar bedankt voor al je moeite vheeswijk.

 

zal binnenkort wel een review maken op het topic.

ben reuze benieuwd.

[Gast Heksenboot]

Het lijkt me in elk geval een nuttige voorzorgsmaatregel. En toch zorgen voor een zo veilig mogelijke locatie. Ook ik heb al van verschillende waxine-broodbak-experimenten gehoord dat ze ontaardden in fors fikkende kaarsjes. ('Alles ging prima, ik liep even naar boven en toen ik terugkwam kwamen de vlammen langs de pan.') In geen geval lekker thuis aan het sudderen zetten en zelf boodschappen gaan doen dus.

 

Dan lijkt een petroleumstelletje mij ideaal.

[vheeswijk]

@vheeswijk. Allereerst wil ik graag opmerken, dat ik heel veel van je leer. Dank je wel daarvoor!

 

Een tijdje geleden zette iemand een schitterend filmpje op de site van een Duitser die brood bakt op waxinelichtjes;

 

http://www.youtube.com/watch?v=x5c8QtDXgoQ

 

Ik heb meteen alles aangeschaft om bij een shtf ook brood te kunnen bakken op waxinelichtjes, maar het nog niet uitgeprobeerd. Een aantal van ons heeft dat wel gedaan. Twee preppers kregen notabene brand! Dat staat nog ergens op de site. Ik vroeg ze toen hoe dat kwam. Een van de twee had van de brandweer te horen gekregen, dat er een explosief gas kan ontstaan als je teveel waxine lichtjes dicht bij elkaar zet. Ik snap daar geen fluit van. En dat is jammer, want ik wil het graag in de herdruk van mijn boek vermelden, maar als het link is.... Zou jij me kunnen uitleggen hoe dit werkt en wat ik er tegen kan doen? Alvast heel erg bedankt! hg Dick.

@Dick Berts . Het probleem van die brandjes blijft mij nu toch door het hoofd spoken. Die Duitser meldde geen probleem met zijn opstelling. Kun je er misschien nog achter komen of of die twee preppers die problemen kregen met brand de waxine-lichtjes op een metalen ondergrond (die schaal) hadden geplaatst of misschien op een ander minder goed warmtegeleidend materiaal? Een metalen ondergrond zou de ontstane warmte in de cupjes beter moeten kunnen afvoeren dan een niet-metallische ondergrond en het (gesmolten) waxine/kaarsvet op een lagere temperatuur houden beneden het vlampunt van de brandstof. Er is mij veel aan gelegen dat preppers hier op het forum geen brand krijgen als ze gewone waxine lichtjes groeperen of mijn "turbobrandertjes" met de speciale lontjes implementeren. Ik heb zelf éénmaal een brandje gehad, maar ik weet niet meer of of ik het turbo-brandertje nu op een kurken onderzetter heb gezet (foute boel) of een keramische onderzetter (beter).

 

Ik ga hier nu zelf werk in stoppen in door brandertjes volledig te isoleren om brand te forceren of juist te koelen met een goed geleidende ondergrond als metaal of de brandertjes te plaatsen in water of misschien nog beter op kletsnatte wattenpads of iets dergelijks om de warmte in de brandstof-smelt af te voeren.

 

Dit kan enige tijd in beslag leggen voordat ik erover kan berichten op dit forum.

[Gast Dick Berts]

@vheeswijk. Ik ben je echt ontzettend dankbaar. Dit is een heel belangrijk punt. Na een mega shtf nog eens een broodje kunnen bakken is natuurlijk super, maar als je daar je huis mee in de fik zet, terwijl er geen bluswater is en geen brandweer komt *) , daar moet je toch echt niet aan denken. Inmiddels heb ik zelfs een bakker gevonden, die op toeristische dagen die waxinelichtjes broodbak stunt voor de deur van zijn zaak wil vertonen. Zoiets moet natuurlijk ook niet misgaan. Ik hoop dat je een zo eenvoudig mogelijke oplossing weet te vinden. Als een metalen bak voor de lichtjes goed genoeg zou zijn (zo heb ik het zelf ook voorbereid) dan zou ik heel blij wezen. Ik ga vandaag of morgen proberen uit te zoeken wie de twee preppers waren, die brand kregen. Als ze dit lezen, dan hoop ik dat ze zich melden.

 

*) Een goede blusdeken is onmisbaar voor een prepper.

[Gast der_obergefreiter]

ik heb weinig kaas gegeten van brood bakken, en al helemaal niet met waxinelichtjes, maar als die dingen nou eens een paar mm van de vloer staan op een metalen rooster , zodat er een betere luchtstroom is en ze daardoor ook minder warm worden?

[vheeswijk]

ik heb weinig kaas gegeten van brood bakken, en al helemaal niet met waxinelichtjes, maar als die dingen nou eens een paar mm van de vloer staan op een metalen rooster , zodat er een betere luchtstroom is en ze daardoor ook minder warm worden?

 

Dit is een héél goed idee @der_obergefreiter. Heel veel dank. Het is misschien zelfs de verklaring voor het feit dat ik in de houdertjes voor de turbobrandertjes zoals getoond in mijn foto's nog nooit een brandje heb gehad. En ik speel veel met die dingen. Deze houdertjes zijn gemaakt van de open bovenkant van bierblikjes, want ik heb het bier uiteraard opgedronken , laten inderdaad een koelende luchtstroom door.

Dit is echt opbouwende feedback met dank!

[vheeswijk]

Dan lijkt een petroleumstelletje mij ideaal.

 

Een petroleumstelletje schaar ik onder de wat professionelere hittebronnen als buta/propaan gasstelletjes en 'alcohol stoves' die ik uiteraard ook heb voor serieus koken. De 'opgevoerde' waxinelichtjes van mij zijn meer bedoeld voor sudderen, warm houden en handzame hittebronnen die je gemakkelijk in een back-pack mee kunt nemen. Wij produceren echter een hoop rest-afval van kaarsen en ik zocht een methode om om deze toch hoogwaardige brandstof te recyclen in een zeer bruikbare hittebron. Waar heb je overigens je petroleum stelletje vandaan? Ik heb daar goede herinneringen aan: In mijn jonge jaren deed ik erg veel chemische proeven op een petroleum kacheltje.

[Gast]

@Dick Berts . Het probleem van die brandjes blijft mij nu toch door het hoofd spoken. Die Duitser meldde geen probleem met zijn opstelling. Kun je er misschien nog achter komen of of die twee preppers die problemen kregen met brand de waxine-lichtjes op een metalen ondergrond (die schaal) hadden geplaatst of misschien op een ander minder goed warmtegeleidend materiaal? Een metalen ondergrond zou de ontstane warmte in de cupjes beter moeten kunnen afvoeren dan een niet-metallische ondergrond en het (gesmolten) waxine/kaarsvet op een lagere temperatuur houden beneden het vlampunt van de brandstof.

 

Bij het brandje waar ik van hoorde, stonden de waxinelichtjes op liggende stenen tegels. Denk je dat een luchtstroom onderlangs gunstiger is dan de geleiding van een metalen bak zoals de Duitser in het oorspronkelijke filmpje gebruikt? Ik heb me ook afgevraagd of de afstand tussen waxinelichtje en panbodem niet ook een relevante factor is. Je bent geneigd om die zo klein mogelijk te kiezen onder het motto 'dan gaat er geen kostbare warmte verloren', maar ik kan me ook voorstellen dat dat zorgt voor teveel hitte en te weinig lucht.

[Gast Dick Berts]

@Dick Berts . Het probleem van die brandjes blijft mij nu toch door het hoofd spoken. Die Duitser meldde geen probleem met zijn opstelling. Kun je er misschien nog achter komen of of die twee preppers die problemen kregen met brand de waxine-lichtjes op een metalen ondergrond (die schaal) hadden geplaatst of misschien op een ander minder goed warmtegeleidend materiaal? Een metalen ondergrond zou de ontstane warmte in de cupjes beter moeten kunnen afvoeren dan een niet-metallische ondergrond en het (gesmolten) waxine/kaarsvet op een lagere temperatuur houden beneden het vlampunt van de brandstof. Er is mij veel aan gelegen dat preppers hier op het forum geen brand krijgen als ze gewone waxine lichtjes groeperen of mijn "turbobrandertjes" met de speciale lontjes implementeren. Ik heb zelf éénmaal een brandje gehad, maar ik weet niet meer of of ik het turbo-brandertje nu op een kurken onderzetter heb gezet (foute boel) of een keramische onderzetter (beter).

 

Ik ga hier nu zelf werk in stoppen in door brandertjes volledig te isoleren om brand te forceren of juist te koelen met een goed geleidende ondergrond als metaal of de brandertjes te plaatsen in water of misschien nog beter op kletsnatte wattenpads of iets dergelijks om de warmte in de brandstof-smelt af te voeren.

 

Dit kan enige tijd in beslag leggen voordat ik erover kan berichten op dit forum.

@vheeswijk @Prepzel @Fluitketel Verdraaid moeilijk inmiddels om wat terug te vinden op dit forum. Prepsel en Fluitketel hebben brand gehad. Ik heb daar volgens mij (slecht geheugen) ook nog vragen over gesteld, maar die vind ik niet terug. Zie Preppers Dagboek nr. 676 en 678. hg Dick Berts.

[Fluitketel]

@vheeswijk @Prepzel @Fluitketel Verdraaid moeilijk inmiddels om wat terug te vinden op dit forum. Prepsel en Fluitketel hebben brand gehad. Ik heb daar volgens mij (slecht geheugen) ook nog vragen over gesteld, maar die vind ik niet terug. Zie Preppers Dagboek nr. 676 en 678. hg Dick Berts.

 

Ik heb idd brand gehad. maar dat kwam doordat ik 20 waxinelichtje gebruikte. Deze gingen een soort gas vormen waardoor de boel in de fik vloog. Juist uit voorzorg had ik de waxinelichtjes al in een metalen ovenschaal gezet.

[Gast der_obergefreiter]

ik ben bang dat juist door de opstaande rand van de ovenschaal het probleem gecreëerd wordt , probeer het eens door de waxine lichtjes op een rooster te zetten zodat er een luchtstroom gevormd wordt . óf een grotere oven schaal . als ik naar het filmpje kijk gebruikt die pruis ook een behoorlijke schaal, waardoor evt. brandbare gassen en overtollige warmte weg kunnen.

[vheeswijk]

ik ben bang dat juist door de opstaande rand van de ovenschaal het probleem gecreëerd wordt , probeer het eens door de waxine lichtjes op een rooster te zetten zodat er een luchtstroom gevormd wordt . óf een grotere oven schaal . als ik naar het filmpje kijk gebruikt die pruis ook een behoorlijke schaal, waardoor evt. brandbare gassen en overtollige warmte weg kunnen.

 

Naar aanleiding van de discussies in dit draadje over mogelijk brand met gegroepeerde waxine-lichtjes (flashover van de vlam naar het oppervlakte van de gesmolten waxine) heb ik een onderzoek verricht waarvan hier nota. Het is duidelijk dat tijdens het branden van de brandertjes het vlampunt (google: vlampunt) van de waxine niet mag worden bereikt. Uiteraard kan dit alleen worden bereikt op 2 manieren:

 

 

1. De warmte moet ook wegkunnen. Dit betekent dat de afstand van de vlammetjes en het vat dat we willen verwarmen (bv. brood bakken) NIET te klein mag zijn. In géén geval mag het te vermarmen oppervlak beroeten. Zo'n zwart oppervlak is een prima warmtestraler en dit leidt tot een snellere flashover naar de gesmolten was. Dit is vragen om moeilijkheden. Dit kan vooraf worden gecontroleerd. De afstand tussen de punt van de vlam tot de bodem van het vat moet zeker 4 à 5 cm zijn. Een meer kwantitatief onderzoek hierover is nog gaande.
   
2. Behalve de onder 1 genoemde maatregel kunnen we trachten de temperatuur van de was zo laag mogelijk te houden door het cupje van waxine-licht of turbobrandertje te koelen. Experimenten dienaangaande worden hier beschreven.
   

 

Materialen en methoden:

Er werden 4 kleine cupjes gebruikt (waxine) uitgevoerd met turbo-lontjes vervaardigd uit paperclips (zie foto's 1e posting). Er werden géén gewone waxine-lichtjes gebruikt omdat de warmte-opbrengst van de turbo-branders véél groter is. De cupjes werden gemodificeerd als volgt:

 

Cupje 1.

De wand van cupje 1 werd bekleed met nonwoven materiaal geknipt uit disposable vaatdoekjes (viscose doekjes). Het cupje zelf werd geplaatst op hetzelfde materiaal. De bedoeling was het cupje zó te isoleren dat de warmte niet of moeilijk wegkan en zo een versnelde flashover te krijgen. Brandje dus zo mogelijk juist forceren.

 

Cupje 2 is een "blanco" cupje. Niet gemodificeerd.

 

Cupje 3 werd geplaatst op een kletsnatte wattenpad. Hierbij wordt voornamelijk de onderkant van het cupje gekoeld.

 

Cupje 4

De buitenwand van cupje 4 werd beplakt met een reepje nonwoven vaatdoek (zoals Cupje 1) en dit cupje werd geplaatst in een omgekeerde deksel van een HAK-potje met een klein laagje water. Door de cappillaire werking zuigt het water omhoog in de nonwoven mantel om het cupje. Hier wordt zowel de bodem als vooral de wand zéér effectief gekoeld door de verdampingswarmte. Het verdampende water wordt automatisch aangevuld door capillaire werking.

 

Waarnemingen en resultaten.

Foto's van de cupjes 1 t/m 4 naast elkaar werden genomen na 30, 45, 60, 75 en 90 minuten. Deze foto's zijn hieronder geplaatst. De waxine in de cupjes 1 en 2 is na 30 minuten gesmolten. Er was absoluut géén verschil in gedrag tussen deze 2 cupjes in deze proefopstelling.

 

 

Na 45 minuten is ook alle waxine in cupje 3 (die op een natte wattenpad staat) gesmolten. Duidelijk is dat dit cupje alléén aan de bodem werd gekoeld. De deels gesmolten waxine ligt op een bodem van vaste waxine en dat blijft zo tot 60 minuten brandtijd. Hieruit blijkt dat het brandertje tamelijk effectief wordt gekoeld door de kletsnatte wattenpad.

 

 

Na 75 minuten is ook de waxine in cupje 4 (inmiddels 3/4 leeg) gesmolten. De koeling aan de wand werkt veel effectiever dan op de bodem. De laatste vaste waxine verdwijnt pas vanaf de binnenwand in tegenstelling tot het cupje 3 (de bodem).

 

Na 90 minuten werd het experiment gestaakt omdat cupje 4 leegraakt. Er werd géén flashover bereikt in geen van de 4 cupjes. Ik had op een brandje gehoopt in vooral het geïsoleerde cupje 1. Het feit dat er geen verschil is waargenomen in de cupjes 1 en 2 duidt erop dat in de gewraakte brandjes bij het broodbakken andere factoren meespelen zoals genoemd onder punt 1: De warmte moet ook wegkunnen door de afstand tussen het te verwarmen object en de punt van de vlam te vergroten (4 à 5 cm). Van mijn eerdere mededeling dat de warmte ook effectief wordt afgevoerd door de brandertjes op een goed geleidend oppervlak bv. metaal te plaatsen ben ik wat teruggekomen. Het bodemvlak van de cupjes is meestal niet vlak waardoor het contact van de aluminium met metaal maar op een paar punten tot stand komt. Het idee van luchtkoeling zoals geopperd door @der_obergefreiter is veel effectiever en dit is ook bevestigd door mijn waarnemingen aan brandertjes in de daarvoor speciaal gemaakte houders (zie foto's in posting Brand en Brandvertraging).

 

Samenvatting:

 

• Vergroot de afstand tussen branders en object. Warmte moet ook wegkunnen. 4 à 5 cm.
  
• Koelen met:
  

Een rooster onder cupjes of andere constructie waardoor luchtkoeling mogelijk wordt @

der_obergefreiter

).

Cupjes koelen door deze op natte wattenpads te leggen (tamelijk effectief).

Cupjes koelen door deze te voorzien van een koelende buitenwand (vloeipapier, nonwoven of iets dergelijks) en deze te plaatsen in bv. een omgekeerd dekseltje met 2 à 3 mm water). Uiterst effectieve koeling.

 

Wolf (chemicus)

[Gast der_obergefreiter]

@vheeswijk , dank U voor duidelijk verslag van interessante proefneming . vuur heeft altijd mijn uiterste aandacht .

[Nonkel Jones]

Knap stuk, @vheeswijk !

[Prepzel]

@vheeswijk @Prepzel @Fluitketel Verdraaid moeilijk inmiddels om wat terug te vinden op dit forum. Prepsel en Fluitketel hebben brand gehad. Ik heb daar volgens mij (slecht geheugen) ook nog vragen over gesteld, maar die vind ik niet terug. Zie Preppers Dagboek nr. 676 en 678. hg Dick Berts.

 

ook ik heb brand gehad. dat van die metalen schaal wist ik niet, heb glas gebruikt, op houten ondergrond. De wax lichtjes, waren er 10 van bedroevende kwaliteit overigens. stonden dicht op elkaar.... branden niet meer op de lont, maar op het kaarsvet. pan erboven ging in brand. was verdraaid lastig te doven.