Doorzoek de community

"Living well starts with knowing your DNA" kopt 23andme.com, het aan Google gelieerde biotech bedrijf. Voor $99 analyseren ze jouw DNA en maken inzichtelijk of je belast bent met een of meer van de tientallen erfelijke aandoeningen, verhoogde risico's op ziekte (mits genetisch bepaald), intoleranties of gevoeligheden op medicijnen op basis van ca. 260 genetische markers die onder de loep worden genomen. Preppers bereiden zich voor op allerhande situaties. Van EMP's tot overstromingen, van oorlog tot bank holidays, van energie-afhankelijkheid tot meltdown. Hoe staan jullie tegenover het testen van je eigen DNA? De discussies hierover zijn heftig. De een zegt dat je beter niets kan weten, om zo onbezorgd mogelijk te leven. De ander vindt dat je niet genoeg kunt weten, om er rekening mee te houden en mogelijk nog lichamelijke disasters te voorkomen of uit te stellen door bepaald leef/eetgedrag of gebruik van medicatie. Los daarvan leeft de angst dat gegevens worden misbruikt door overheden en verzekeraars. Het is een precair onderwerp. 23andme.com ligt onder vuur bij de FDA en heeft inmiddels forse wachtrijen. Het heeft mij in ieder geval niet weerhouden om een DNA kit te bestellen. Voor het retourneren heb ik vanaf vandaag nog een jaar de tijd. Om over na te denken.

Biohacken: De beweging die er naar streeft om wetenschap (vooral biotechnologie) open te stellen voor iedereen. 2014 is het jaar van de do it yourself (DIY) biology, letterlijk vertaald als doe-het-zelfbiologie: (onderlegde) amateurs die als biotechnoloog aan de slag gaan in een thuislab. Ze noemen zichzelf biohackers. Biohacken: de overtuiging dat iedereen biotechnoloog kan zijn. Het monopolie van onderzoek ligt bij de industrie en de universiteiten. Onterecht, vinden biohackers. De middelen om onderzoek te doen zijn steeds toegankelijker. Materiaal voor je eigen lab? Te koop op eBay. Genomen ontcijferen? Kijk een instructiefilmpje op YouTube of lees online wetenschappelijke artikelen. Hoe bewaar je bloedmonsters? Lees de onlinebioforums. Ik kon de topic van je DNA laten onderzoeken niet terugvinden, maar je kunt dus zelf ook het een en ander onderzoeken aan je eigen DNA. JE EIGEN DNA LEZEN Biohacken wordt ook veel gebruikt door mensen die zich bezighouden met zelfdiagnostiek: je eigen dna lezen, bijhouden wat je consumeert, je gemoedstoestand of prestaties noteren en analyseren. Internationaal is deze technotrend bekend als quantified self. Directeur van de Waag Society Marleen Stikker denkt dat we aan de vooravond van een nieuwe technologische revolutie staan: 'Over een paar jaar doet iedereen het thuis.' http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2844/Archief/archief/article/detail/3568730/2013/12/28/Dna-onderzoek-kan-ook-amateurwerk-zijn.dhtml Voor het geval de link niet werkt: Dna-onderzoek kan ook amateurwerk zijn IANTHE SAHADAT − 28/12/13, 00:00 Wetenschap alleen voor professionals? Niet volgens de biohackers. Biohacken: De beweging die er naar streeft om wetenschap (vooral biotechnologie) open te stellen voor iedereen. Brandweerman, uitvinder of gewoon beroemd; we wisten wel wat we zouden worden toen we 3 waren. De praktijk bleek weerbarstiger, dus werden we accountmanager, coach of it-specialist. Maar gelukkig biedt 2014 de ingeslapen uitvinder in ons de kans om gereanimeerd te worden. Want 2014 is het jaar van de do it yourself (DIY) biology, letterlijk vertaald als doe-het-zelfbiologie: (onderlegde) amateurs die als biotechnoloog aan de slag gaan in een thuislab. Ze noemen zichzelf biohackers, en in de VS heeft het al dezelfde cultstatus als het computerhacken van twintig jaar geleden. Technologietijdschrift Wired signaleerde de trend een paar jaar terug al. Maar waar toen nog slechts een enkeling pipetteersetjes en PCR-machines (voor het vermenigvuldigen van dna) in de garage of kluskamer had staan, zou 2014 weleens het echte jaar van de biohacker kunnen worden. Zoals met meer dingen, begon het allemaal in de VS. De eerste officiële bijeenkomst van biohackers vond plaats in 2008 in een Ierse pub om de hoek bij het gerenommeerde Californische technologie-instituut MIT. Er kwamen 25 mensen op af. Ruim vijf jaar later telt de internationale maillijst zo'n vierduizend namen. Een graag beschreven voorbeeld is dat van biotechondernemer Hugh Rienhoff, die eigenhandig het dna van zijn dochter doorlichtte, op zoek naar de bron van de mysterieuze ziekte waaraan het meisje leed. Artsen en genetici kwamen er niet uit, maar Rienhoff speurde avond aan avond op zijn zolderkamer naar afwijkingen in de duizenden letters van de dna-code tot hij een verdachte mutatie aantrof. In Californië staat inmiddels een van de grootste gemeenschapslaboratoria van de organisatie Biocurious. Wekelijks volgen daar tientallen geïnteresseerden cursussen en workshops. En de afgelopen jaren duiken er clubs op in de rest van de wereld, van Kopenhagen en Parijs, tot Singapore en Amsterdam. Afgestudeerd biotechnoloog Pieter van Boheemen (27) is een van de drijvende krachten achter de Nederlandse biohackersbeweging. Ook al heeft hij een beetje moeite met het woord hacken, 'vanwege de negatieve bijsmaak in het Nederlands'. Van Boheemen verdeelt zijn tijd tussen zijn eigen bedrijf - opgezet na een biohack-uitvinding - en de Amsterdamse Waag Society, een onderzoeksinstituut voor creatieve technologie en sociale innovatie. Zo bedacht Van Boheemen een apparaat om malaria op te sporen in bloed. Het instrument bestaat uit een gedemonteerde haarföhn in een schoenendoos, aangestuurd door een dimmer en een simpele computerchip. 'Malaria wordt in Afrika nu nog met microscopisch onderzoek of met een biochemische test opgespoord, maar die methoden zijn niet erg betrouwbaar.' Het voorbeeld toont volgens hem aan wat biohacken in een notedop is: de overtuiging dat iedereen biotechnoloog kan zijn. Het monopolie van onderzoek ligt bij de industrie en de universiteiten. Onterecht, vinden biohackers. De middelen om onderzoek te doen zijn steeds toegankelijker. Materiaal voor je eigen lab? Te koop op eBay. Genomen ontcijferen? Kijk een instructiefilmpje op YouTube of lees online wetenschappelijke artikelen. Hoe bewaar je bloedmonsters? Lees de onlinebioforums. Woorden als democratiseren en open source vallen. En: 'het ontmythologiseren van technologie'. Biohackers wisselen ideeën en materialen gratis en zonder belemmeringen uit. Zo wordt het verbeteren van techniek een gezamenlijke taak. Eigenlijk zijn Van Boheemen en de zijnen activisten met petrischaaltjes en microscopen. Misstanden worden aan de kaak gesteld via BioLeaks en grote thema's worden niet geschuwd: energie, voedsel, gentechnologie, gezondheid. Een belangrijke 'vijand' vinden de biohackers in farmaceutische en biotechnologische multinationals. 'Wie is de eigenaar van biodiversiteit?', zegt Van Boheemen. Hij doelt bijvoorbeeld op zaadveredelaar Monsanto, die met zijn genetisch gemodificeerde mais wereldwijd miljarden verdient. Omdat de mais van Monsanto zo is gecreëerd dat het zaadje niet levensvatbaar is, moet een boer na elke oogst nieuw zaad halen. 'Dat is toch absurd? Ik zie ons een beetje als een tegenbeweging.' Biohackers vergelijken zichzelf graag met de eerste computernerds die thuis met hard- en software gingen spelen toen iedereen nog dacht: zo'n vreemd apparaat dat wil je toch niet in je huis hebben staan. Veel jongensromantiek en onbegrepen avant-gardisme. In de Verenigde Staten, waar de beweging het grootst is, worden biohackers soms met argusogen gadegeslagen door de autoriteiten. Enkele jaren geleden werd de wetenschapper annex kunstenaar Steve Kurtz - een biohacklegende - door de FBI opgepakt omdat zijn thuislab werd aangezien voor bioterroristisch broeinest. En hoewel ook veel wetenschappers de beweging met een milde frons bezien, acht de Groningse hoogleraar biotechnologie Gert Jan Euverink het gevaar nihil. 'Ik begrijp dat mensen bang zijn dat er gekke dingen gebeuren in die garagelabs.' Maar als er al gevaar bestaat, dan is dat er vooral voor de garagewetenschappers zelf. Als je met toxische bacteriën aan de gang gaat, stel je in eerste instantie jezelf bloot.' Daarom heeft Euverink de voorkeur voor gemeenschapslabs boven solitair geëxperimenteer. 'Wij mogen ook nooit in ons eentje op het lab werken.' Euverink snapt de aantrekkingskracht van het biohacken wel. Als hij niet bij de universiteit werkte, zou hij het waarschijnlijk ook doen. 'En het kan ook gewoon', zegt hij. 'Er is ontzettend veel informatie op internet te vinden en je kunt van alles een kit kopen. Dat is heel handig voor onderzoekers - ik koop mijn spullen ook op de tweedehandsmarkt via eBay of Marktplaats.' Maar, zegt Euverink, je moet ook echt wel wat weten om thuis aan de slag te gaan. 'Je eigen gezondheid monitoren lijkt me bijvoorbeeld lastig, daar heb je toch wel een behoorlijk gespecialiseerde kennis voor nodig.' Van Boheemen leidt rond in het gemeenschapslab in de Amsterdamse Waag op de Nieuwmarkt - wie er wil werken kan gewoon binnenlopen. Centrifuges, PCR-machine (voor het vermenigvuldigen van dna), een incubator (waarin kweekvlees ligt), microscopen, spectrometers (voor het meten van dna) en tupperwarebakjes in het raamkozijn met bacteriën op kweek in een poging er energie uit te genereren. Soms ontdekken biohackers functionele dingen. Zoals de Fairphone, die bij de Waag Society is ontwikkeld, gemaakt van eerlijke materialen en via eerlijke arbeid. Maar omdat er geen baas meekijkt, is veel onderzoek speels van aard. En dus zijn niet alle biohackers bezig een medicijn tegen kanker te vinden, maar maken ze lichtgevende planten, fluorescerende yoghurt of een op afstand bestuurbare kakkerlak. ZELF AAN DE SLAG De eerstvolgende bijeenkomst van de Dutch DIY Bio is in Amsterdam op 24 en 25 januari bij de Waag Society. Meer lezen over het dna-onderzoek van Hugh Rienhoff kan op mydaughtersdna.org en online in gesprek met andere biohackers doe je via het Google-forum diybio. Apparatuur zoals centrifuges of een PCR-machine om dna te kopiëren koop je tweedehands of maak je zelf. Stukjes kant-en-klare dna bestel je via biobricks.org. En verder kun je met wat huis-, tuin- en-keukenspullen al een heel eind komen, vertelt Van Boheemen. 'Met zout, zeep, wodka en wat lenzenvloeistof kun je dna isoleren uit bijvoorbeeld een kiwi.' JE EIGEN DNA LEZEN Biohacken wordt ook veel gebruikt door mensen die zich bezighouden met zelfdiagnostiek: je eigen dna lezen, bijhouden wat je consumeert, je gemoedstoestand of prestaties noteren en analyseren. Internationaal is deze technotrend bekend als quantified self. Directeur van de Waag Society Marleen Stikker denkt dat we aan de vooravond van een nieuwe technologische revolutie staan: 'Over een paar jaar doet iedereen het thuis.'

Ondertussen is mijn jongste dochter bijna een jaar. Toen mijn beide kinderen net geboren waren is er op de materniteit een zogenaamde hielprik uitgevoerd. Op het moment zelf heb ik me er geen vragen bij gesteld omdat het namelijk een routine onderzoek is. Wat ik me nu sinds enkele weken zit af te vragen is wat er met deze gegevens gebeurt? Je krijgt namelijk geen uitslag van dat onderzoek, en dit onder mom van, als er iets aan de hand is hoor je het wel! Uiteraard nooit niets gehoord, maar wat is er ondertussen gebeurt met de tube bloed? De DNA gegevens die hieruit kunnen gehaald worden? Worden deze opgeslagen? Wordt er de databank aangelegd van alle pasgeboren kinderen? Zijn er hier nog die daar bij hebben stil gestaan?