Doorzoek de community

Een van de grootste vijanden van de lange-termijn prepper van voedsel is, behalve water: zuurstof (O2). Enzymen aanwezig in voedel kunnen interacties geven met zuurstof, wat tot een teruggang kan leiden van de kwaliteit van voedsel. Berucht is de (chemische) reactie van zuurstof met onverzadigde vetten/oliën waardoor het product ranzig kan worden zoals koekjes, volle granen en vooral noten. Insecten (ook de eitjes), bacteriën, schimmel (molds) en fungi zijn afhankelijk van zuurstof. Zonder zuurstof kunnen zij niet overleven. Uitzonderingen kunnen gisten en anaerobe bacteriën zijn, maar deze zijn weer afhankelijk van een voldoende hoge luchtvochtigheid. Deze micro-organismen kunnen effectief worden bestreden door een Relatieve Vochtigheid (RV) beneden de 15%. Een effectief droogmiddel is dan zeer gewenst zoals Calciumchloride of een silicagel met een voedseltoelating. De combinatie van een goed droogmiddel gecombineerd met een zuurstofadsorber wordt vooral gewenst voor de volgende producten: Broodprodukten Cake en gebak Kaas Zuivelprodukten Noten en volle granen, oliebevattende vaste droge producten. Zilvervliesrijst en bruine rijstsoorten. Vlees en Vleeswaren De magische grens van goede zuurstofadsorbers ligt onder de 0,3% (volumeprocent). Deze grens is niet bereikbaar door toepassen van vacuüm en het spoelen met droge stikstof of zelfs een combinatie daarvan: eerst spoelen met stikstof en dan vacuüm-zuigen. Daarbij is de toepassing van zuurstofadsorbers wel héél erg simpel (geen gasflessen of vacuüm pomp) en de restwaarde aan zuurstof is absurd laag! Verder inlezen over deze materie: Algemeen oxygen adsorbers: Wikipedia: about-oxygen-absorbers learntoprepare calamityjanet Kopen van zuurstofadsorbers: Zuurstof-adsorbers zijn in Nederland maar moeilijk verkrijgbaar. Na doorspitten van het draadje hierover en het Internet kom ik op de volgende werkende links: keepfreshbags store.lds.org (Mormon?) Ageless conserva.de prepwinkel.nl (+Mylar) Ik heb 6 stuks Ageless zuurstof-adsorbers ten behoeve van dit onderzoek en review bekomen van @Simurgh, waarvoor mijn hartelijke dank. Werken met zuurstofadsorbers. Zuurstofadsorbers worden in de regel in de zg. Mylar-bags vermarkt. Na openen van de Mylar en open contact met de lucht begint het adsorbtie-proces onmiddellijk. Snel werken is dus het motto. Niet gebruikte sachets moeten in principe in de mylar-bag snel worden dichtgeseald. Dat kan in principe ook met een strijkbout, maar het blijft toch wel problematisch voor de beginnende prepper. Een gemakkelijke oplossing is dan toch om de niet-gebruikte sachets in een goed sluitend potje (bv. van HAK) te doen en de "lege" ruimte op te vullen met bv. grint. De specificatie van de sachets leert ons soms hoeveel zuurstof (in ml) het product bindt. Als dat bijvoorbeeld 300 ml is, dan betekent dat zo'n zakje in principe 5*300= 1500 ml= 1,5 Liter lucht zuurstofvrij kan maken. Lucht bevat immers 21% zuurstof. Een opslagvat van 1,5 L bevat, indien gevuld met prepvoer bevat aanzienlijk minder lucht, dus het zou me niet verbazen dat je met zo'n zakje wel 5 tot zelfs 10 liter rijst zuurstofvrij kunt maken. Sommige specs zijn wel misleidend, bv. die van Ageless: "Each absorber is adequate for up to one gallon (four liters) of dry food." Het zal u duidelijk zijn dat een volume van 1 L noten meer "lucht" bevat dan een liter rijst. Ik zie liever een specificatie in mililiters pure zuurstof. Indien een plastic voedselcontainer wordt gebruikt kan door de verwijdering van zuurstof een onderdruk ontstaan van 0,8 atmosfeer waardoor het vat kan indeuken. Dit betekent twee dingen: (1) Het vat is goed luchtdicht en (2) de zuurstofadsorbers werken naar behoren. Indeuken van vaten is al eerder op het forum gemeld door @Nonkel Jones. U hoeft van deze vatvervormingen niet te schrikken. Integendeel! Door het indeuken kunnen wel koekjes in het vat breken of zelfs verkruimelen. Links: [1] [2] Hoe werkt zo'n zuurstofadsorber? Verreweg de meeste commerciëel verkrijgbare zuurstofadsorbers werken op basis van het roesten van ijzer. 1 gram ijzer kan theoretisch 300 ml pure zuurstof binden of 1,5 Liter lucht zuurstofvrij maken. Deze sachets kan men onmiddelijk identificeren met een magneet. Je kunt de sachets optillen met een magneet. Als deze sachet uitgewerkt is, kun je hem (soms) niet meer met een magneetje tillen. Er bestaan ook zuurstofadsorbers die op basis van Ijzer(II)carbonaat of ascorbinezuur werken die uiteraard niet magnetisch zijn. Voor het roesten van ijzer is behalve zuurstof ook wat water nodig. De (chemische) reactie kan nog worden versneld door weinig chloride zout (bv. keukenzout, calciumchloride, etc) en een zwak zuur (bv. azijnzuur). Verder is de verdeling van het ijzer van groot belang, vooral wat de bindingssnelheid van zuurstof betreft. Fijn verdeeld ijzerpoeder is beter dan staalwol en deze is weer veel beter dan kleine spijkertjes. In deze review wordt het product "Ageless" geanalyseerd en getest. Evaluatie van het product Ageless ZTP100. Ageless ZTP100 is een Japans/Amerikaans product van MGC (Mitsubishi Gas Chemical America, Inc.). Het product is op te tillen met een magneetje waaruit blijkt dat het werkt op basis van het roesten van ijzer. De specificatie is als volgt: Ageless Oxygen adsorber type ZPT. Standard type from dry to moist RV 0% to 95%) Mode: rusting of iron. Oxygen absorption Speed: 1-2 days (Normal size). Ranges Relatieve vochtigheid van 0 tot 95% (zéér goed!) Sachets laten gassen door maar géén water. De sachets wegen 7,9 - 8.0 gram (gemiddelde van 5 sachets). Eén zakje werd opengeknipt en de inhoud werd gewogen: 7,1 gram. De inhoud was een mengsel van zéér fijn ijzerpoeder en een lichtgeel product dat werd geïdentificeerd als een klei-achtig materiaal of een zeoliet. Natuurlijke zeolieten kunnen veel water bevatten hetgeen hieronder nog wordt bevestigd. Met een magneetje kon het ijzer gemakkelijk worden gescheiden van het zeoliet. Het gewicht van de achtergebleven zeoliet werd bepaald op 2,3 gram. In een hieronder te beschrijven proef blijkt de zeoliet minstens 0,3 gram water te bevatten. De samenstelling van een 8,0 gram Ageless ZTP100 sachet is dus: 0,9 gram verpakking (gasdoorlatend maar niet waterdoorlatend). 4,8 gram ijzerpoeder (fijnverdeeld, theoretisch goed voor 1440 ml O2) 2,0 gram zeoliet bevattende: 0,3 gram water. 8.0 gram Totaal Uiteraard zult u deze samenstelling niet vinden in de datasheet van Ageless. Deze behoort namelijk geheim te zijn, maar er is nóg een geheim dat veel interessanter is dan de samenstelling van de inhoud van de sachets en dat is de verpakking zelf. Dit geheim werd ontrafeld door het gewicht van een sachet Ageless te volgen (ca. 8 gram) en apart van alleen de inhoud van een sachet (7,1 gram) als functie van de tijd over ongeveer 24 uur. Een sachet Ageless laat een gewichtstoename zien van 0,5 gram zien (zie grafiek). 0,5 gram zuurstof komt overeen met 350 ml zuiver O2 en kan dus ca. 1,7 liter lucht zuurstofvrij maken. Daarbij wordt 1,16 gram ijzer geoxydeerd tot ijzeroxide (Fe2O3). De analyse hierboven laat echter zien dat een sachet echter wel 4,8 gram ijzerpoeder bevat. Dit is wel heel vreemd, maar een test met het magneetje laat zien dat er inderdaad veel onveranderd ijzer is overgebleven dat niet toegankelijk (meer) is voor oxidatie. De sachet was hard en stijf (niet buigbaar) en leek wel vacuum gezogen. Gassen diffunderen van een hoge concentratie naar een lage concentratie. Dat zuurstof de sachet binnendringt zal iedereen wel begrijpen. Maar hierdoor stijgt de concentratie stikstof binnen in het sachet tot nagenoeg 100% terwijl het stikstofgehalte buiten de sachet nog steeds 80% is. Stikstof zal derhalve naar buiten diffunderen waardoor het sachet zichzelf a.h.w. vacuum zuigt en de massa in het sachet samenperst. Na openen van het uitgewerkte sachet blijkt inderdaad het overgebleven ijzerpoeder tot een harde klomp te zijn samengeperst en niet meer toegankelijk te zijn voor zuurstof. Het is voor mij bevreemdend dat Mitsubishi Gas Chemical Company niet op het idee komt om het ijzerpoeder te mengen met een goed gasdoorlatend poeder zoals Avicel (microkristallijne cellulose) of vulkanische as (tufsteen-poeder). Dit zou de efficientie van het product aanzienlijk kunnen verbeteren. Met mijn eigen op staalwol gebaseerde "Poor man's oxygen adsorber" bereik ik veel hogere conversies (maar wel met een veel lagere snelheid ). De proef werd op de balans herhaald met alleen de inhoud van de sachet (7,1 gram). Hierbij bleek het gewicht, tot mijn grote verbazing, niet te stijgen maar te dalen (zie grafiek hierboven). Er bleek in de loop van 24 uur een daling van 300 mg op te treden. Er trad nauwelijks roestvorming op. Dit kan worden verklaard door aan te nemen dat water (in de Zeoliet) gewoon aan de lucht verdampt. Voor roestvorming is water noodzakelijk, maar deze vervliegt kennelijk voordat deze effectief in contact komt met ijzer. Het verpakkingsmateriaal, dat lijkt op papier met een zeer dunne plastic coating laat dus geen water door maar wel gassen als zuurstof en stikstof. De verpakking is dus een essentieel onderdeel in de werking van Ageless als zuurstofadsorber. De PET-fles test. De PET-fles test heb ik al eerder beschreven . Je wurmt een zuurstofadsorber in een PET-flesje van ca. 750 ml, sluit deze goed en wacht tot ie indeukt. Kon ik nog bogen op een betere efficientie van de conversie van ijzer in roest in mijn eigen product, Mitsubishi Gas Chemical Inc. zet mij wel schaamtelijk in de hoek als het om snelheid gaat. De PET-fles deukt al na 1-2 uur in, terwijl mijn product daar een nacht (16 uur) over doet. Het geheim is kennelijk het grote specifieke oppervlak van het uiterst fijne ijzerpoeder in vergelijking met staalwol met hetzelfde gewicht. Vervolg Review: Hieronder

Het is me gelukt! Een DIY-zuurstof-adsorber voor de prepper. Maar het was niet gemakkelijk. Het principe is om ijzer te laten roesten in een afgesloten ruimte waarbij zuurstof uit de lucht wordt verwijderd. Lucht bevat 20% zuurstof dus de luchtdruk in een afgesloten ruimte zal dalen tot 0,8 atmosfeer. Een kleine onderdruk, maar voldoende om bijvoorbeeld een PET-fles in te laten deuken. Deze PET-fles truc gaan we ook gebruiken om onze zelfgemaakte zuurstofadsorber te testen om te kijken of ie het ook doet. De ijzerbron is gewoon staalwol die we bv. kunnen kopen bij de FIXIT (schuurmiddel). Pas op voor keukenproducten want die kunnen behandeld zijn met zeep of komen zelfs in een grovere roestvrij-stalen versie. Ontwerp van zuurstof-adsorber. Voor het roesten van ijzer heb je water nodig en hier lag het probleem wat ik op moest lossen. Water moet je niet hebben in je droge geprepte producten. Er is niet voor niets zoveel te doen rond het superdroog bewaren van uw prepvoer. Het idee was geboren om Bison Vochtvreter (calciumchloride, CaCl2) te gebruiken. Deze trekt water aan die kan worden gebruikt voor het roestproces. Bekend is bovendien dat het chloride ion Cl- van CaCl2) roestbevorderend werkt. Datzelfde geldt ook voor zuren. Een beetje glycerine (voedings-toelating) of in noodgevallen een beetje antivries (géén voedingstoelating!) kan ook worden toegevoegd. Glycerine is in staat het eigen gewicht aan water vast te houden. Een dergelijke receptuur geeft hechtingsproblemen aan het ijzer. Dit probleem werd opgelost door gebruik te maken van een bepaald type behangplaksel die een coating oplevert die de receptuur goed "plakt" aan het staalwol. Bereiding 1% oplossing van methylcellulose (basiscoating). 1 gram methylcellulose (kijk op het doosje) behangplaksel poeder wordt geroerd in 100 ml water. Men laat het mengsel 24 uur staan met nu en dan roeren. Het duurt erg lang voor alle gel-deeltjes geheel zijn opgelost. Het volkomen heldere product is tevens een goede bureau- en kindvriendelijke niet giftige papierlijm. Bewaren dus. Bereiding van de corrosieve receptuur. Aan 10 ml tafelazijn (of beter: schoonmaakazijn) in een whiskeyglas wordt 5 gram Bison Vochtvreter (calciumchloride) toegevoegd en met een saté-stokje geroerd tot deze geheel is opgelost. Hieraan wordt Zoutzuur van de Praxis toegevoegd met een klein injectiespuitje (slechts een halve ml, 0,5ml). Dat kleine injectiespuitje heeft u al aangeschaft voor de dunne bleek waterzuivering. Dat is wel weinig maar wel aan te bevelen. Ook kan nog bij voorkeur 0,5 ml glycerine met het spuitje worden toegevoegd. Glycerine maakt de coating plastisch en is bovendien in staat het eigen gewicht aan water vast te houden. Het mengsel wordt met het saté-stokje geroerd waarna we het satéstokje goed met een keukenpapier afvegen. Het sate-stokje wordt daarna gedoopt in een vaat-wasmiddel (2 cm diep), het overtollige vaatwasmiddel wordt afgetikt in de hals van de fles, waarna met dit stokje de massa nog even goed wordt geroerd. Dit ingrediënt (bijna niets) is absoluut noodzakelijk gebleken voor een goed contact van het staalwol met het corrosieve mengsel. Bereiding van de corrosieve coating. Aan het bovenstaande mengsel wordt 10-12 ml van de papier-/behangplaksel lijm (hierboven) toegevoegd, geroerd met het satéstokje en de basiscoatreceptuur is klaar. De bereiding van de zuurstofadsorbers. U weegt plukjes staalwol af van ca. 1 gram. Wéér wat magie: Met een metalen hamer hamert u een paar keer op het staalwol met een tuintegel of baksteen als ondergrond. Hierdoor ontstaan lokale deformaties en spanningen in het staalwol waardoor het roesten ook wordt versneld (google: iron stress rust). Dat hameren kunt u achterwege laten maar een versnelling in zuurstof-adsorbtie is wel waargenomen. Zo'n plukje staalwol moet worden gedoopt in het corrosieve mengsel in bv. een whiskey-glas of schaaltje en boven het schaaltje stevig uitgeknepen tot u een natte "keutel" krijgt. Het mengsel is corrosief voor metalen maar veel minder voor uw huid. U kunt als u dat wilt latex handschoenen gebruiken voor dit klusje, maar ik doe dat zelf niet eens. De metalen "keutels" worden uiteengetrokken tot deze de vorm hebben van een grote wattenpad (zie foto). Deze wordt afgevloeid tussen keuken-papier (maar niet te fanatiek). Nadat alle plukken staalwol zijn behandeld de handen wassen. De "wattenpads" van behandeld staalwol worden te drogen gelegd tot ze niet meer vochtig aanvoelen. Dit kan wel 4 uur duren. U kunt de metalen wattenpads wat opvouwen en losjes (!) een beetje samendrukken en de verkregen bolletjes opslaan in een transparante ZIP-lock bag. U bent klaar! U zult zien dat in de gesloten ZIP-lock bag de reeds begonnen roestvorming snel tot stilstand komt. Kwaliteitscontrole van uw DIY-oxygen adsorber. U haalt een "bolletje" behandeld staalwol uit de ZIP-lock bag en sluit deze weer onmiddellijk. De DIY-zuurstof-adsorber wordt gewurmd in een droog PET-flesje. De tuit wordt goed afgeveegd (géén staalwol vezeltjes) en daarna stevig gesloten en weggezet. Na enige uren al begint de PET-fles al in te deuken door het binden van de zuurstof. Dit indeuken is zéér evident na bv. 16 uur (1 nacht). Als dat zo is heeft u een prima product. Capaciteit van de DIY-zuurstofadsorber. Een pluk behandeld staalwol van 1 gram, zoals hierboven beschreven, consumeert theoretisch 0,3 liter zuurstof dus maakt 1,5 liter lucht zuurstofvrij. Merk op dat een vat van 10 Liter, tot de nok gevuld met prepvoer veel minder lucht bevat dan 10 Liter. Het geeft een idee van de effectiviteit van dit preparaat. Gebruik van de zuurstof-adsorber Haal 1 of 2 bolletjes behandeld staalwol uit de ZIP-lock bag en sluit dan de ZIP-lock-bag onmiddellijk. U wurmt het staalwol in papieren thee-zakjes of koffiefilters en deze worden dichtgevouwen en geniet. Linnen zakjes zijn ook OK. U voegt deze zakjes, samen met een extra droogmiddel, toe aan uw jerrycan met prep-voer. Klaar is kees. Het "indeuken" van ook jerrycans met prepvoer is ook eerder waargenomen door @Nonkel Jones . De bolletjes staalwol worden pas verpakt als u ze wilt gaan gebruiken. U kunt dan visueel nog controleren of het materiaal nog goed is in de transparante ZIP-lock bag. (Weinig roest). Voor de argeloze lezer lijkt het alsof de beschreven methodiek van het maken van DIY-zuurstofadsorbers erg complex en moeilijk is. Dat valt wel mee omdat de beschrijving van het preparaat erg gedetailleerd en uitgebreid is. In de praktijk zal het wel erg meevallen. Indrukwekkend, zeer bevredigend en overtuigend voor de prepper is dat hij/zij kan controleren dat het door hem/haar gemaakte preparaat ook echt werkt (De PET-fles test). @vheeswijk (chemicus)