Doorzoek de community

Als het om fikkie stoken gaat klopt mijn hart als chemicus sneller. Velen verwonderen zich hoe het komt dat een brand binnenshuis zo verschrikkelijk snel om zich heen kan slaan. Dat heet in de volksmond dan een "uitslaande brand". Wat is het mechanisme achter zo'n snelle verspreiding van een huisbrand zelfs als brandbare objecten in een ruimte relatief ver van elkaar afstaan? Als een leunstoel in brand staat kan een ander object (bv. een bank) dat 1 tot 1,5 meter verderop staat plotseling ook in brand vliegen door de hitte (straling). Dat ontsteken zonder feitelijk vuur-contact heet bij de brandweer en instituten die zich met brandwering bezighouden de "flash-over". Als men brandwering of brandvertraging test dan meet men de tijd dat een object nodig heeft om "spontaan" in brand te vliegen onder gestandaardiseerde condities. In professionele brand-tests worden daarvoor electrische hittestralers gebruikt. Men test dus brandbare objecten en materialen zonder feitelijk vuur-contact. Deze mededeling beschrijft hoe je bij benadering een dergelijke wat professionele test zelf kunt uitvoeren en beter kwantitatief meten. Hier wordt de brandbaarheid getest aan een houten latje en een identiek latje dat met contactlijm is beplakt met aluminium folie. Zie foto hieronder. Als hittebron wordt een kaarsvet/waxine brander gebruikt welke een zeer hete lintvormige vlam geeft zoals reeds beschreven in mijn eerdere posting en gedocumenteerd weergegeven in de volgende foto: Voor deze "turbobrandertjes" (link) werden toestellen gebouwd uit zero-cost materialen zoals weergegeven in de volgende foto: Het eerder beschreven houten latje en de met aluminium gecoate latje (identieke dimensies) worden geplaatst boven de (turbo) waxinebrander waarbij goed gelet wordt dat de vlam het object NIET raakt. Sterker nog: de afstand van de punt van de vlam tot het object moet ca. 2-3 cm en constant zijn zoals weergegeven in de volgende foto: Vervolgens wordt de tijd in seconden gemeten tot het test-object spontaan vlam vat. Bij het houten latje is die tijd ~45 seconden. Bij het identieke exemplaar beplakt met Al-folie duurt dat ca. ~130 seconden. Als hout wordt verwarmd dan ontstaan brandbare gassen waaronder methanol-damp welke aan het begin van de vorige eeuw nog "houtgeest" werd genoemd. Deze gassen ontbranden plotseling en steken dan pas het hout zelf aan. Bij het Al-gecoate exemplaar ontstaan natuurlijk ook brandbare gassen en breken door de aluminiumlaag heen en geeft een naar beneden gerichte steekvlam (flash-over). Het hout zelf ontbrandt niet maar verkoolt in de aluminium "verpakking". Het een en ander is weergegeven in de volgende foto: Hoewel de aluminium coating een opmerkelijke brandvertraging geeft (ca. 3 maal) en na de flash-over nog steeds niet erg goed brandt valt de flash-over vertraging (~3 x) wel wat tegen. Alle uit cellulose opgebouwde materialen (hout, katoen, jute, papier, ed.) gedragen zich op analoge wijze en geven de "houtgeest" die voor de flash-over zorgt. Bushcrafters onder u die zelf 'charcloth' (verkoold katoen) maken kennen de 'houtgeest' al. De conclusie is dus duidelijk: Er bestaan geen middelen die brandbare producten onbrandbaar maken. Dat is een fabeltje. Er is hoogstens sprake van een brandvertraging (uitstellen van de flash-over). Het zijn juist de (pyrolyse)-gassen die voor flash-over (uitslaande brand) verantwoordelijk zijn. Ik hoop met deze posting iets meer duidelijk te hebben gemaakt over de mechanismen die optreden bij brand. Een geoefend en goed uitgeruste brandweerman zal een brandende ruimte onbevreesd betreden. Hij maakt echter onmiddellijk dat ie wegkomt als de beruchte 'flash-overs' plaatsvinden. Voor de prepper/survivalist is enige kennis van het fenomeen flash-over bij brand zeker relevant. Een (thermo)-nucleair wapen kan zelfs op vele kilometers afstand uw gordijnen doen vlam vatten zelfs zonder de ruiten te breken. Een instantane flash-over! @vheeswijk (chemicus)