SpaceWxWoman
-
Items
13 -
Registratiedatum
-
Laatst bezocht
Inhoudstype
Profielen
Forums
Kalender
Berichten die geplaatst zijn door SpaceWxWoman
-
-
Maar wel 'into space' en niet richting aarde... Als de spot (2205) actief blijft kan dat in de loop van volgende week nog anders worden naarmate de spot richting aarde roteert ...
Op http://www.poollicht.be kun je heel veel informatie vinden over de zon, zonnevlekken en de Aurora Borealis. Wil je er wat dieper in duiken en kijken of een active region X-klasse flares kan produceren, dan raad ik je aan om de info over magnetische classificatie te lezen. Hoe meer delta-spots in een groep met een gamma structuur, hoe groter de kans op X-flares.
-
Een M9 flare wil nog niet zeggen dat er per definitie ook een CME komt. We hebben bij het volgen van de eerste passage van de "reuzenzonnevlek" (fout, zoiets heeft zonnevlekkengroep) een hele lading M- en X-flares gezien zonder dat er plasma vrijkwam in de ruimte. De enige fikse CME was na de eerste X1.6 flare toen groep 12192 nog op de oostzijde van de zon stond. Dat is richting Mars gegaan. De tweede CME was kleiner en kwam vrij toen de groep bijna recht voor de aarde stond, maar toen ging dat recht naar beneden...
Maar... al die flares hebben ons wel ontzettend mooie radio propagaties opgeleverd, vooral op de 10 meter band!
-
Kan het korter ? En in Jip-en-Janneke taal ?
Dit is Jip en Janneke taal in de korte versie als je je in deze materie wilt verdiepen...
-
Onderbouwing is ok. Bij te langdradig worden haak ik af.
Er stond geloof ik niet bij: verplichte kost om te lezen...
-
De uitbarsting dateert van 9 mei, maar NASA heeft de beelden nu pas vrijgegeven. Waarom zouden ze dat nou doen?
NASA filmt enorme uitbarsting op zon
De plasmawolk, zoals zo'n uitbarsting officieel heet
Wat bedoelen ze nu? Een flare (uitbarsting, zonnevlam) of een eruptie (plasmawolk, CME)? Die twee worden heel vaak door elkaar gehaald in de media. En 35x de aarde is aardig aan de grote kant, maar ze zijn er ook nog wel groter geweest in de afgelopen jaren. Het wordt een probleem als ze onze kant op komen
-
Een "Carrington Event" zoals in 1859 komt zo eens in de 700 jaar voor. En dan praten we dus echt over een ongekende Coronal Mass Ejection die op ramkoers naar de aarde ligt.
We moeten wel twee dingen van elkaar scheiden:
- een zonnevlam ("flare"): uitbarsting met zeer veel energie (Röntgenstralen en VUV) en (magnetisch) geladen deeltjes, kan na ong. 8 minuten zorgen voor storing op de lage HF banden;
- een zonnestorm / Coronal Mass Ejection: een wolk heet magnetisch plasma met geladen deeltjes die met een snelheid van ca. 400 - 1100 km/s van de zon af kan komen door een een flare.
Flares vinden voortdurend plaats op de zon. Dankzij de straling die daar van af komt kunnen wij rondom de aarde communiceren op de korte golf (HF). Maar, bij een sterke zonnevlam, wanneer die in het zicht van de aarde op de zon plaatsvindt, kan de Röntgenstraling (een deel van de harde Röntgen en de zachte Röntgen) en VUV (zgn. Lyman-α stralen) zorgen voor tijdelijke radio black-outs door sterke ionisatie van de D-laag om de aarde. Deze laag heeft de nare eigenschap om radiogolven tussen 3 en 10 MHz (en soms ook veel hoger) te absorberen. Hoe sterker de ionisatie door een flare, hoe sterker de demping van de radiogolven door deze laag. De hogere lagen (E, F1 en F2) worden ook door de straling van de zon geïoniseerd en hoe sterker de ionisatie, hoe beter de afbuiging van radiogolven op deze lagen waardoor je zeer verre radioverbindingen kunt maken. Dit alles vindt plaats na ca. 8 minuten na zo'n sterke zonnevlam. Het rekensommetje is simpel: afstand zon-aarde (even grof geschat 150.000.000 km) gedeeld door de snelheid van het licht (ca. 300.000 km/s). Dan kom je uit op 500 seconden wat iets meer dan 8 minuten is. Röntgen, VUV, ioniserende straling, klinkt allemaal heel eng, maar het wordt gelukkig in onze ionosfeer tegengehouden
Flares worden ingedeeld in klassen: A, B, C, M, X. A en B laten we buiten beschouwing want die hebben eigenlijk geen sterk effect op de aarde. C-flares zijn flares die we kunnen merken, maar die niet echt "schadelijk" zijn. De schaal loopt van C1 - C9. Dan komen de M flares. Een M1 flare is 10x zo sterk als een C1 flare. M-flares kunnen zorgen voor korte radio black-outs op de HF en storingen aan satellieten. En dan krijgen we de zwaardere jongens, de X-klasse flares. Die kunnen schade aan satellieten veroorzaken en radio black-outs van minuten tot dagen. Ook hier weer geldt: Een X1 is 10x zo sterk als een M1 flare en 100x zo sterk als een C1 flare. Er zijn flares boven de X10 schaal gemeten, bijvoorbeeld tijdens de "Halloween storms" in 2003. Er waren toen twee flares (X10 en X17) verantwoordelijk voor wat vervelende situaties in Zweden. Dat waren niet de flares zelf overigens.
We gaan we naar het voor de aarde gevaarlijke deel: zonnestormen en Coronal Mass Ejections (CME). Deze kunnen ontstaan wanneer er bij een flare zoveel energie vrijkomt dat de magnetische bruggen tussen de verschillende zonnevlekken breken en een ladingen hete plasma de ruimte in slingeren. Let wel: een flare veroorzaakt lang niet altijd een zonnestorm / CME! Maar wanneer een zeer sterke flare een grote hoeveelheid plasma onze kant op slingert dan kunnen we problemen krijgen zoals in 1859, 1989 en 2003. Die plasma botst tegen het aardmagnetisch veld die daardoor in beweging komt. En hopelijk heeft men opgelet bij de natuurkunde lessen: beweging van een magneet langs een spoel koperdraad veroorzaakt inductie. En dan praten we in dit geval niet over een beetje stroom dat een fietslampje laat oplichten, maar over energie in de vorm van GigaWatts en TeraWatts! Ook botsen er grote ladingen protonen en elektronen tegen de atomen in de ionosfeer (voornamelijk zuurstof en stikstof atomen) en dat uit zich in de vorm van licht: de Aurora Borealis (noorderlicht) en Aurora Australis (zuiderlicht).
Tot zover even alle heliofysica en natuurkunde. In lekentermen: wat kan er gebeuren?
Bij een grote CME zoals in 1989 en 2003 ben je de sigaar als je op de hogere breedtegraden woont. Dus 60 graden NB of 60 graden ZB. Daar dringt alle rotzooi van de zon het gemakkelijkst onze atmosfeer binnen. In 1989 kwam een groot deel van Quebec een behoorlijke poos zonder stroom te zitten en in 2003 zaten de Zweden in het donker. Door die sterke magnetische schommelingen van ons aardmagnetisch veld wordt er zoveel energie opgewekt in oa. transformators maar ook in hoogspanningskabels, pijpleidingen, draadantennes, enz. waardoor de boel kapot gaat. Vooral de hoofspanningstransformators kunnen kapot gaan waardoor elektriciteitsnetwerken echt weken uitgeschakeld kunnen worden.
Op de gemiddelde breedtegraden is het minder rampzalig. Het kan vervelend zijn zoals detectiepoortjes die constant spontaan af gaan, flinke radiostoring, enz. De kans dat hier een elekticiteitsnetwerk eruit vliegt is minder groot, En hoe verder je van de polen af zit, hoe minder de kans op schadelijke gevolgen. Maar het kán gebeuren! De vraag is niet of, maar wanneer!
Op die laatste vraag is enigszins een antwoord te geven. De meeste zware uitbarstingen op de zon (dus niet hoeveelheid maar sterkte) vinden plaats NA het zonnevlekken maximum en die hebben we net gehad. En medio oktober dit jaar zaten we ook met samengeknepen billen te kijken naar een zonnevlekkengroep die een stuk groter was dan de groep die de "Carrington Event" in 1859 veroorzaakte! Er kwamen heel wat M- en X- flares van die groep (12192) af, maar er werden geen noemenswaardige CME's richting de aarde gelanceerd. Dus grootte van de groep zegt niet alles. De groep is in de tweede passage (nu) flink afgeslankt en is heel erg rustig geworden. Een patroon die we het laatste jaar behoorlijk zien: actieve regio's komen met behoorlijke flares tevoorschijn, maar naarmate ze verder in het zichtbare deel komen, wordt de activiteit minder. Vervolgens neemt de activiteit weer toe als ze naar de achterzijde van de zon draaien. We weten nog niet waarom dat gebeurt. En waarom de enorme groep die medio oktober de revue passeerde geen grote CME's heeft veroorzaakt, dat is een vraag die werk creëert voor heel wat onderzoekers...
Wat gebeurt er als er een "Carrington Event" plaatsvindt? Mijn "gok" is dat er schade ontstaat aan onze gevoelige elektronische infrastructuur. Er is een grote kans op stroomuitval. Bedenk als prepper maar wat dat inhoudt: paniek, plunderingen...
Gelukkig zijn we tegenwoordig wél in staat om zulke CME's in de gaten te houden en op tijd te waarschuwen als er schade kan ontstaan. De meeste elektriciteitsnetwerken zijn beschermd. Maar het is verstandig om hele gevoelige en kwetsbare apparatuur te bewaren in een kooi van Faraday of EMP proof kisten. Een koekjestrommel is al voldoende om je smartphone veilig te stellen om maar een voorbeeld te noemen.
Een heel lang verhaal. Hopelijk heb ik een beetje een reëel beeld kunnen schetsen over de gevaren van zonnestormen / CME's en heeft men wat meer inzicht in wat het nu eigenlijk is.
Als slotopmerking wil ik wel vermelden dat ik het komisch vind dat een boel radio amateurs bang zijn voor blikseminslag, maar hun lange draadantennes gewoon aangekoppeld laten wanneer er een sterke geomagnetische storm is
Geniet intussen gewoon lekker van de zon!
Strong solar flare alert
in Complotten en Theorieën
Geplaatst:
Een zeer betrouwbare infobron is Tamitha Skov. Zij geeft behoorlijk accuraat kansen op zonnestormen / CME impacts weer op haar YouTube kanaal:
https://www.youtube.com/user/SpWxfx